የህይወት ትርጉም.pdf

• word cloud

• Extraction Summary

ምዕራፍ ሕልውና ምንድን ነው። ልውና ለሚለው ቃል በጽንሰሀሳብ ደረጃ አወዛጋቢ ያልሆነ ትርጉም ለመስጠት በጣም አስቸጋሪ ነው።ምጴዳቻቻ ዖደፍሐትጋ ዳናወራታም ዮሐ በማለት በእግዚአብሔር ህልውና ጥርጣሬ እንዳይገባቸው አበረታተዋቸዋል ይህ ደግሞ ሌላ የእግዚአብሔር ህልውና የሚታወቅበት መንገድ ነው መገለጥ የክናኬ ይባላል በመገለጥ አግዚአብሔርን መኖሩን ማጠቅ በእምነት ብቻ አለመሆኑን ነው። የሚል ይሆናል የቢህ መጽሐፍ ዋናው ዓላማ ሰዚህ ጥያቄ መልስ ማግኘት ነው ይህንን ህይወት ነው ስለዚህ ከሐይማኖት ልንማር የምንችለው ዋናው ነገር ትርጉም ደለው ህይወት መኖር የሚቻለው የመለኮትን ባህሪ ለመድረስ ብዙ መቶዎችና ሺህ ዓመታት የሚወስዱ የቴክኖሎጅ ዕድገት ማምጣትና የምርምር ውጤቶችን ማስገኘት መቻል ሰው ሁነን በመፈጠራችን ልናሳካው የምንችለው ታላቅ ተግባርና ግብ በመሆኑ የህይወታችን ትርጉም ነው መባሉ ትክክል ነው ይእዶይዶወኀ ሦርኙም ሌላው የተነሳው ጥያቄ ህይወታችን ትርጉም የለውም ማለት ነው።

• Cosine Similarity

የጤና ችግሮችና ሞት የሰው ነፎሮ ሙሉ ነፃነት ማጣት የሰው ማንነት እንቆቅልሽ መሆን ምፅራፍ የሕይወት ትርጉም በፍልስፍና አመለካካት የሕይወት ትርጉም የፍልስፍና መሰረትና ውዝግቦች የጥያቄው እንቆቅልሽ ፈላስፋዎች ህከይወት ትርጉም አለው ሲሉ መፍ የሕይወት ትርጉም ሁለንተናዊነትና አገዛራዊነት የሕይወት ግብና መልካም ባህሪ ደስታ የመጨረሻው የሕይወት ግብ ሎ ደስታን ባለመሻት ሕይወትን ትርጉም ያለው ማድረግ ፈላስፋመች ሕይወት ትርጉም የለውዖ ሲሱ ዐ ትርጉም የተስጠው ትርጉም አልባ ሲባል በሰው ላይ የሚደርሱ መከራዎች ቲፒ ሞች የሕይወት ከንቱነት አብይ መገለጫ ግብታዊነት የትርጉም አልባነት ምስጢር ለህይወት ትርጉም አልባነት የፍልስፍና ምስክርነት ትርጉም ቋንቋዊ ብቻ ሲሆን የፈላስፋዎች አስተሳሰብ ሲመረመር ምዕራፍ የሕቸ አፈጣጠር በ የሕዋ አፈጣጠር ጥያቄ መሰረታዊነት የህዋ አፈጣጠር ጥያቄ አስፈላጊነት ስለ ህቸ አፈጣጠር የሐይማኛታሂና የሳይንሳዊ መልሶች መሠረት የሕዋን አፈጣጠር በሳይንስ ጥናተ መስኮች ለማወቅ ያሉት ችግሮችና መካትኤው ስለ ሕቐ የሳይንቲስቶች አጠቃላይ ግንዛቤ የሳይንቲስቶች ግንዛቤ ስለ ህዋ አፈጣጠር የሚሰበህሁ ላነጭ ሕዋን ያስገኘው ሐይል ምንነት ቢግባንግ ከኮዌ ታላቁ ናንዳታ የመጨረሻው ጥያቄ ታላቁ ፍንዳታን ሊያስረዳዱ የሚችሉ የሳይንስ ዘርርት ያእአተጠበቀው መደምደሚያ ፕላንክ ጊዜ ፃጨበጸ ዉፎጸሑኮየነ የአውስትራሎፒትክስ ዝርያዎች በሸ ስ ሸማ ው ኬንያትሮፕስ ስለሃጸጎሁርፍህፀ ርዳ ፓራንትሮፕስ ዞጸጠበከርሀዕ ተ ዘረሰብ ጠር ርር ብለሽ የተጓዥ ሰው ትውልዶችና ተጓዳኝ ዝርያዎች ጠቢቡ ሰው ዛጠ ጸሠፀበ የዘሰቦች አዝጋሚ ለውጥ ውጤት የተፈጥሮ ወገንተኛነት ክህፎጩ ፀረሁ ፓ የዘር ንጥረ ነገሮች አቀማመጥ ለውጥ አህክህበ የሰው ማንነትን የወሰነ አዝጋሚ ለውጥ ዐ የሰው ማንነት በአፈጣጠሩ መሰረት የሰው ማንት ጮጽፖጽ ሱራ ሱራ ራሱ ሁራ ዮራ በማህበራዊ እሴቶችና በስራ ውጤቶች በሚገለቤ የሰጡ ማገነዩቶችሁ ምዕራፍ ካፐ ህር ሪር በበበከበበበበከስበበከከከበበከበከከበበከበከ በከበበው ሎጭ የፍት ገጽታ ልል ል አል ተ ተ ሞትን እንዴት እንቀበለው። ፍርፃሃዮና አድርባይነት ነው እንደዚህ አይነት ህይወት ዋጋ ወይም ትርጉም የለውም በተቃራኒው በአካባቢያችን ስላሱት ነገሮች በንቃትና በጥልቀት ማሰብ በግልና በማህበራዊ ህይወታችን ላይ የሚደርሱን ተጽዕኖዎች ምን ሊሆኑ አንደሚችሉ ፈጥኖ መረዳት የግል ኑሯችንም ሆነ ማህበራዊ ህይወታችን መልካም እንዲሆን የሚያስችሉ ተግባሮችን መፈፀም ስኪት የሚገኝበትን ነገር እየመረመርን መከተልና ችግሮቻችንን የሚፈታ የእውቀት ባለቤት መሆን ዋጋ ወይም ትርጉም ያለው ህይወት ነው ይህ እንግዲህ የህይወት ትርጉም መነሻ ሀሳባችን ነው የሶቅራጥስን አስተሳሰብ መነሻ አድርገን የጀመርነው የህይወት ትርጉም ጥናታችን ሌሎች ፈላስፋዎችና ፀሐፊዎች የሚያቀርቧቸውን ትንታኔዎችንና ገለፃዎችን በስፋት በማካተት ጥልቀት ያለው እንዲሆን እናደርገዋለን ሶቅራጥስ ዞ የፋዬሳትቶና ህይወት ትርጉም አለው በማለት የሚያምኑ ፈላስፋዎችና ፀሐፊዎች ለህይወት ትርጉም መነሻ ያደርጓቸው ጉዳዮች ብዙና የተለያዩ ናቸጡ አንዳንዶች ተፈጥሮን በአጠቃላይ የህይወት ትርጉም መሰረት ሲያደርጉ ሌሎች ደግሞ ከተፈጥሮ ውጭ የሆነን ነገር ለምሳሌ ሐይማኖታዊ እምነት ጠይም በፍልስፍና አመለካከት ሊረዲቸው የሚችሉ ከነባራዊነት ውጭ የሆኑ ነገሮች ዘዝክሄርዮበ የቲህ መነሻ በማድረግ የህይወት ትርጉምን ገልዘዋል አብዛኛዎቹ ፈላስፋዎች ግን የህይወት ትርጉም መነሻ ያደርጉት የግለሰቦችን አስተሳሰቦች እምነቶችና የኑሮ ዘይቤዎች ነው የሕይወት ትርጉም ሁለንታዊነትና አንፃራዊነት የህይወት ትርጉም ሁለንታዊነት ህዘኮኩርጩጸከ ባህሪ እንዳለው የሚረዱ ፈላስፋዎች ተፈጥሮ በአጠቃላይ አንዲሁም ሰውን ሁሉ የሚመለክት የመኖር ትርጉም አለ ወይም ሰውን ጨምሮ የሁሉ ነገር የመጨረሻና ከፍተኛ የሆነ ግብና ዓፃሜ ዩ ክህርዐ ወይም አጠቃላይ ግብ ርፀቬቦየፒከዩክኮዩ ሀዩዮ ዞኮ አለ በማለት የሚያምኑ ናቸው የዚህ አይነት አመለካክት ያላቸው ፈላስፋዎች በጣም ጥቂት ሲሆኑ በመጀመሪያ ሊጠቀስ የሚችለው የጥንታዊቷ ግሪክ ፈላስፋ የሆነው ፕሌቶ ከክ ል በነው የፕሌቶ ሁለንታዊ አመለካከት ህልውናን በሁለት አለሞች ከፍሎ ከመረዳቱ ይጀምራል የወዲያኛውና የዚህኛው ዓለም የማይለዋወጡ ። ሁኖ የመፈጠሩ ምክንያት ምን እንደሆነ አንዲሁም የእነዚህ ሁሉ ነገሮች የመጨረሻ ግባቸው ወይም ፍዓሚያቸው ምን ሊሆን እንደሚችል በትክክል የሚታወቅ ነገር ባይኖርም ተፈጥሮ ህልውና የያዘበትን እንዲሁም ህያዊያን ህይወት ያገኙበትን ምስጢር በመረዳት ማለትም ስለ ህዋና ህይወት አፈጣጠር የተሰጡትን ሳይንሳዊ ማብራሪያዎች መሰረት በማድረግ አንዳንድ ፈላስፋዎችና ሙሁራን የህይወት ትርጉም ወይም ግብ የሚያደርጉት የህዋን አጠቃላይ አንቅስቃሴ ህይወት በለውጥና በእድገት ውስጥ ሆኖ መቀጠል እንዲሁም የዘር ንጥረ ነር ክምችት የሆነው ዲኤንኤ እየተከፋፈለ የራሱን ህልውና ማስጠበቁን ነው ከዚህ ገሰዓ መረዳት የሚቻለው ተፈጥሮ ከእርሱ ውጭ ሳይሆን በራሱ ባለው አወቃቀር ውስጥ ትርጉም ያለው የሚከናወን ነገር ስላለ ተፈጥር በራሱ ትርጉም ያለው መሆኑን ነው በዚህ መሰረት በተፈጥሮ ውስጥ ትርጉም የሌለው ነገር የለም የአንድ ነገር ህልውና በራሱ ትርጉም ነው ይህ ክስተት የሁሉ ፍጥረታት የጋራ ባህሪ በመሆኑ ትርጉም ሁለንታዊ ይዘት አለው ማለት ነው ብዙ ፈላስፋዎች የህይወት ትርጉምን አገፃዓራዊነትን ሀፎክህፍክ አጉልተው በማሳየት ህይወት ብሎም ህልውና ሁሉን አቀፍና ተመላሳይ የሆነ ትርጉም ወይም ግብ የለውም በማለት ይከራከራሉ ሲንገር የተባሉ ፀሐፊ ሲናገሩበህዋ ውስጥ ባሉ ነገሮች ሁሉ በተመሳሳይነት የሚገኝ አንድና ጠጥ የሆነ ትርጉም የለም የበጩኮ ፀጸፎየክ የበካኒ ከ የ ከየሀኮህ ከፍ በክ አንፃራዊነትን የሚያራምዱ ፈላስፋዎች የህይወት ትርጉም መሰረቱ ተፈጥሮ አይደለም ከተፈጥሮ ውጭ የሆኑ መንፈሳዊ ኃይሎችም አይደሉም። ነው ይስናል በአንፃራዊነት አመለካከት የሚመሩ ፈላስፋዎች በአጠቃላይ ሰው የግሉን ትሮ በፈለገው መንገድ ስሰሚመራና የራሱን የሆነ እርካታ ስለሚሻ ሁሉን አቀፍ የሆነ የህይወት ትርጉም አይኖርም በማለት ያስረዳሉ አንዳንድ ፀሐፊዎች ግለሰቦች የራሳቸው የሆነ የህይወት ትርጉም አላቸው የሚለውን የአንፃራዊያን አመሰካከት መሰረት አድርገው ፕህይወት ትርጉም ከምንል ይልቅ ፕህይወት ትርጉሞች ብንል ይሻላል ይላሉ ሁለንታዊያን የተፈጥሮ ሳይንስ ትንታኔዎችን መሰረት አድርገው ለሁሉም ፍጥረት የሚሆን ሁሉን አቀፍ የሆነ የህይወት ትርጉም አለ በማለት የሚያቀርቡትን ሀሳብ በአንዛራዊያን በኩል ተቀባይነት አላገኘም ነገሮች በሚመሳሰሉባቸው ትርጉም ለማግኘት ብንሞክር እንካ እያንዳንዱ ፍጥረት ልዩ የሆነ አፈጣጠር ባህሪና የኑሮ ዘይቤ ስለሚኖረው ወጥ የሆነ ትርጉም ለማግኘት አይሳካልንም ይላሉ የዘር ንጥረ ነገሮችን መከፋፈል ብንወስድ እንኳ በእያንዳንዱ ፍጥረት ውስጥ ልዩ የሆነ የዘር ንጥረ ነገር አወቃቀርና ክፍፍል በመኖሩ በዘር ንጥረ ነገሮች መሰረት የሁሉም ሊሆን የሚችል የህይወት ትርጉም ለማግኘት አያስችለንም በማለት ያስረዳሉ ፕህይዉወፐ ትርጉም አንዛራዊ ነው የሚል አመሰካከት ያላቸውን አጠቃለን ስንመሰከት የሁሉም ሰው ህይወት ተመሳሳይ ባለመሀሆነ ማለትም በአመለካከት በኢኮናሚያቼ ኑጉር በባህል በእአምነት በፍላጎት በአስተዳደግ በአውቀገ ፀሀ ከኘለሰብ ሃፃለሰብ ስለሜሰያይ የጋራና ወጥ የሆነ የህይወት ትርጉም ሊናር አይችልም ለአንዱ ሰው ጥሩ የሆነው ሰሴሳው መጥፎ ሊሆን ይችላል። የሐይማናት ትምህርቶችን መሰረት ያደርጉ ፈላስፋዎች የህይወት ትርጉም የሚያደርጉት መንፈሳዊ ሰው መሆንን ነው ትዕዛዛቱን በመፈፀም እግዚአብሔርን ደስ ማሰኘት እግዚአብሔርን ማገልገል በመንፈሳዊ እውቀት የእግዚአብሐርን ምስጢር መረዳት በንጹህ ልቦና እግዚአብሔርን መውደድና ማክበር በመጨረሻም ጽድቅን በማግኘት ከእርሱ ጋር ያለ ምንም ችግር ለዘላለም መኖር የህይወት ግብና የመፈጠራችን ትርጉም ነው ይላሉ አንዳንድ ፈላስፋዎች ከማንኛውም ነገር አብልጠው የሚመሰከቱት ስለ ነፃነት ነው ለእነርሱ ያለ ነፃነት ህይወት ትርጉም የለውም መልካም ነገሮችን ለመስራትና የተመኙትን ጥሩ ነገር እንዳይገኝ የሚከሰከል ሁሱ ነፃነትን ያሳጣል ነፃነት የሌለው ሰው ለሌሎች እንደ ፅቃ ወይም መሳሪያ በመሆን አገልጋይ ይሆናል በመሆኑም ነፃነት የሌለው ሰው በአካሉ ሰው ይሁንጅ ማንነቱና ሰብዕናውን ያጣ በመሆኑ ሰው ነው ብሎ መናገር አይቻልም በዚህ መሰረት ሰው ሆኖ የመኖር ትርጉሙ ነፃነትን ማግኘት ነው ለዚህ ይመስላል ፓትሪክ ሄነሪ ዩክቨህ ዘዘ ፃነቴን ሰጡኝ ወይም ግደሱኝ ነፃነት ወይም ሞትብርክዩ ከዩሃ ጀኩዊ በዩ ከ በማለት የተናገረው በተመሳሳዩ አብዮተኛው ካርል ማርክስ ሰው ከብዝበዛ ነጻ ሲወጣና ለራሱ ግኝቶች ባይታወር ሳይሆን ሲቀር እንዲሁም ኢማትነየል ካንት ህሊናዊ የመወሰን ነፃነት ሃባ ከማንኛውም ተጽዕኖና ነፃ አድርጎ ለመኖር የሚያስችለን በመሆኑ ትክክለኛ ህይወት ነው ሲሉ ያስረዳሉ አንዳንድ ፀሐፊዎች ደግሞ የሰውን ህይወት ከገንዘብ ነጥለን ማየት እንደሌለብን በማስረዳት ሀብትን የኑሮ መሰረትና የህይወት ግብ ያደርጉታል የተሟላ ንብረትና በቁ ገንዘብ ካለን ጥገኛ ሳንሆን ፍላጎታችንን በነፃነት ማሳካት እንችላለሰን ድህነት ግን ምኞቶቻችንን ይገድልብናል ጥገኛ ያደርገናል ማንነታችንን ያሳጣዛናል ኑራችን በትካዜ የተሞላ መፈጠራችን ትርጉም አልባ ያደርግብናል በዚህ መሰረት ጤናማና ተገቢ ፍላጎቶቻችንን የምናሟላበት በቂ ገንዘብና ንብረት ባለቤት በመሆን የባለፀግነት ኑሮ መምራት የህይወት ግብ ነው ከእነዚህ ከተጠቀሱት ውጭ በፈላስፋዎች ለህይወት ትርጉም ይሰጣሉ ተብለው የቀረቡ የስኬት አይነቶች የኑሮ ዘይቤዎችና ግቦች ሊኖሩ ይችላሉ ታውቆ የተዘለለ አንደሌለ እየገለጽሁ እዚህ ላይ የተፈለገው ዋናው ነገር በተለያዩ ሐፊዎች በተበታተነ ሁኔታ የህይወት ትርጉም እንደሆነ የተገለጹትን ጉዳዮች አንባቢያን በቀላሉ አንዲረዲቸው ጠቅለል አድርጎ ለማቅረብ ነጡ ከዚህ በተጨማሪ ሲታወቅ የሚገባው እነዚህ በህይወት ዘመናችን አሳክተናቸጡ ወይም ኑረናቸው ማለና ከቻልነ ህይወታችን ትርጉም አንደሚያገኝበት ሁነው የተጠቀሱት ተግባሮች በመካከላቸው የተጋነነ ልዩነት አለመኖሩና በቸ ልዩነት ቪኖርካ የተወሰኑ ጉዳዮች ላይ አጽንኦች መስጠት ወይም ጉልተው እንዲቀርቡ መደረጋቸው ብቻ ነው እስኪ አሁን ደግሞ በእነዚህ ዘጠኝ ነጥቦች መሰረት የእያንዳንዳችን ህይወት እንመርምረው በእነዚህ ነጥቦች መሰረት ትርጉም ያለው ህይወት እየኖርሁ ነው ወይስ አይደለም። ርቪ ሀ ከዚህ በተሻለ የህሊና ደስታ ለሌሎች መልካም ነገሮች በመስራት የሚገኝ ደስታ በትውልዶችና በታሪክ ሲታወስ የሚኖር ታላቅ ነገር በማከናጠን የሚገኝ እርካታ የህይወት ግብ ብናደርገው ለዚህ የሚበቁት እጅግ በጣም ጥቁቶች ከመሆናቸው ባሻገር ለዚህ ለመብቃት የህይወት ዘመን ድካምን የሚጠይቅ በውጣ ውረድ የተሞላ ስኬት ስለሚሆን ለአብዛኛው ህዝብ የኑሮ መገለጸጫና የህይወት ትርጉም ሊሆን አይችልም የዚህ አይነት አመለካከት ተድላዊያን በዝፀ ከሚሉት ነገር ተቃራኒ ነው ለተድላዊያን ደስታና የህይወት ትርጉም ግብ አይነጣጠሉም ያለ ደስታ ህይወት ትርጉም የለውምና ይህን አመለካከት እንዲለ ትክክል ነው ብለን አንቀበለውና ከአብዛኛው ህዝብ ነዢ ጋር ስናስተያየው አብሮ ሊሂድ የማይችል ሆኖ እናገኘዋለን የአብዛኛው ህዝብ ኑሮ እርካታ የሌለጡና ከደስታ ይልቅ መከራን መጋፈፊጥ የዕለት ተዕለት የኑ ሮጡ ጫጡ በመሆኑ ትርጉም ያለው ህይወት እየኖረ ነው ማለት አይቻልም ላከ ገጽ ዴዴ ገበ ይ ከላይ የቀረቡትን ተቃውሞዎች አጠቃለን ስናያቸው ለህይወት ትርጉም አንደሚሰጡ የሚታመኑ እሴቶቻችን ችሎታዎቻችን የሥራ ውጤቶቻችን ፍላጎቶቻችን በሙሉ የራሳቸው የሆነ ጉድለት ደካማ ጎዝ ስላላቸው የስው ህይወት ግብና የመኖር ትርጉም መገለጫ ሊሆኑ አይችሉም ስኬትን የህይወት ግብ ብናደርገው የሚገኘው ከአድካሚና አሰልቺ ጥረት በኃላ ነው ስኬትን ስናደንቅ በሌላ አነጋገር ስኬትን ለማግኘት የተከፈሰውን መስዋዕትነትና ስቃይ አደነቅን ማለት ነው ትርጉም ያሰው ደስተኛ ህይወት ውስጥ ነው ብሰን ብናስብኳ ሲያገኙት የሚችሉት ጥቂቶች ብቻ ናቸው አብዛኛው ህዝብ ግን በተራ ነገሮች የዕለት ህይወቱን ደስ ብሎት ከማሳለፍ የዘለለ ለህይወቱ ትርጉም የሚያስገኝለት እርካታ የለውም በአሁኑ ጊዜ ሰው የደረሰበት እውቀትም በጣም ዝቅተኛ በመሆነ እንዲሁም በተፈጥሮ ላይ ያለንን ቦታ ማሳየት ያላስቻለን ስለሆነ ትርጉም ያለው ህይወት መኖራችንን ሊገልጽልን የሚችል ብቃት የሰውም በአጠቃላይ በተለያዩ ሙሁራንና በህብረተሰቡ የሜታመኑ የህይወት ትርጉሞች በተቃዋሚዎች አመለካከት ትርጉም አልባ ፍኗ ሙው አላማችን ማህበራዊ እሴቶቻችንና የግል ህይወታችን በሙሉ ከንቱ ነገሮች ናቸው ዋጋ የሳቸውምትርጉም የላቸውም በሰው ሳይ የሚደርሱ መከራዎች ህይወት ትርጉም አልባ መሆኑ እንዲሰማንና እንድንረዳው ከሚያደርተ ምክንያቶች አንዱ በሰዎች ላይ የሚደርሱ የተሰያዩ ችግሮች ናቸው ከፍተኛ የህመም ስቃይ የሚፈጥሩ በሽታዎች ። ከተፈጥሮም ሆነ ከእግዚአብሔር ትርጉም አይገኝም ግለሰቦች የራሳቸው የህይወት ትርጉም ሊፈጥሩ ወይም ሊኖራቸው አይችልም የግሰሰቦች የትርጉም አልባነት ችግር መፍትሔ የለውም በመሆኑም ከተፈጥሮም ሆነ ከአግዚአብሔር ዘንድ ሊገኝ የሚችል ወይም ግለሰቦች ለህይወታቸው ትርጉም የሚያስገኝላቸው ነገር ምን እንደሆነ ለማወቅ የሚያደርጉት ጥረት ሁሉ ክንቱ ነው ህዓዊነት የአብሰርዲስቶች ህፀፃዊያን አኗም ደግሞ ከተፈጥሮም ሆነ ከእግዚአብሔር የሜገኝ ትርጉም ሊኖር ይችላል ነገር ግን ሰው በትክክል ሊረዳው የሚቸል ነገር አይደለም ግለሰቦች ለራሳቸው የህይወት ትርጉም ሊኖራቸው ይችላል ነገር ግን ጠቃሚ ወይም አስፈላጊ አይደለም በመሆኑም ከእግዚአብሔርም ሆነ ከተፈጥሮ የህይወት ትርጉም ለማግኘት የሚደረገው ጥረት ሁሉ ውጤት አልባ ነው ምናልባት ትርጉም እየፈለጉ መኖር በራሱ ትርጉም ሊኖረው ይችል አንደሆነጅ ግልጽ የሆነ ትርጉም ላይ ለመድረስ የሚደረገው ጥረት ሁሉ ከንቱ ነው ህልውናዊነት ህልውናዊያን ደግሞ ትርጉም የሚባል ነገር ቢኖርኳ ከተፈጥሮ ወይም ከአግዚአብሔር አይገኝም ይላሉ ነገር ግንግለሰቦች የራሳቸው የሆነ የህይወት ትርጉም ፈጥረው መኖር አለባቸው ብለው ያምናሉ ስለዚህ ከተፈጥሮ ሥርዓት ወይም ከእግዚአብ ዜር ውጭ የሆነ ግለሰቦች የህይወት ትርጉማቸውን ለመወሰን የሚያደርጉትን ጥረት ከንቱ አይደለም የዕለተ ተፅሰት ነራቸውን መሠረት አድርገው የህይወት ትርጉማቸውን አውቀው መኖር አለባቸው ብለው ያምናሉ እነዚህን የህይወት ትርጉም አልባነት የፍልስፍና አመለካከቶች ከሌሎች ፈላስፋዎች ይልቅ ለየት ባለ መልኩ ተንሀባርቀው የምናገኛቸው በፍሬድሪክ ኒቼና አልበርት ካመ ትንታኔዎች ውስጥ ነው ኒቼ ህይወት ትርጉም የለውም ብለን እንድናምን አስገራሚም አስደንጋጭም የሆነ ምክንያቶችን በሃስቱ የላስፍና አመለካከቶች ስለህይወት ተርጉም ያላቸርን ልዩ ተመሣሣይነዮ የበለጠ ለመረዳት ካፍር የኢንተርኔትመረጃን ለክኔህ በሚለው ርዕስ ስር ይመልከቱ ሸበ ሦር ዎም ያቀርብልናል እስኪ የኒቼን ሀሳብ ሰፋ አድርገን አንመልከተው ኒቼ ርጩርከ ዓም ገለዓውን የደመረው ህይወት ትርጉም እንደሌለው የሚያስረዱ ሀሳቦችን በማቅረብ ሣይሆን ለህይወት ትርጉፖ እንደሚሰጡ የሚታመኑትን ነገሮች በመተቸትና በማጥቃት ነው ጥቃቱን የጀመረው ደግሞ በእግዚአብሔርና በሐይማኖት ላይ ሲሆን በማስከተልም ባህሳዊ ሳይንሳዊና የፍልስፍና አመለካከቶችን ነው የኒቼ ፍላጎት የህይወት ትርጉም ከእግዚአብሔር ከሐይማኖት እምነቶች ሳይንሳዊ ትንታኒዎች። ሞራላዊና ባህላዊ አስተሳሰቦች ይገኛል የሚለውን አስተሳሰብ ስህተት መሆኑን በማረጋገጥና በነባራዊ ዓለምም ሆነ ከዚህ ዓለም ውጭ የሕይወት ትርጉም ህልውናዊ መሠረት እንደሴለው በማሳየት የህይወት ትርጉም የሚባሉት ነገሮች በሙሉ የስህተት አስተሳሰብ ውጤቶች መሆናቸውን ማሳወቅ ነው ኒቼ እንደሚሰው ህይወት ትርጉም አለው የሚል እምነት እንዲፈጠር ያደረገው ሐይማኖት ነው ሐይማኖት ከተጨባጩ ዓለም ካሰው እውነታ ውጭ ከሞት በኃላ ሰዘላለም የሚኖርበት ሌላ ዓለም እንዳሰ አስመስሎ በማቅረቡ የሰውን ዘር ስህተት ላይ ጥሉታል በሐይማኖት ተፅዕኖ ምክንያት ሳይንሳዊና ባህላዊ አስተሳሰቦችም ተመሣሣይ ስህተት ላይ ወድቀዋል አማኝ የሆኑ ሰዎች ለህይወታቸው ትርጉም የሚሠጡት በእየሐይማኖታቸው የሚያውቁትን እግዚአብሔር ነው አማኝ ያልሆኑት ደግሞ በህብረተሰባቸው ዘንድ ከፍተኛ ዋጋ በሚሰጧቸው ባህላዊ እሴቶች በሳይንሳዊና በፍልስፍና አመሰካከኩቶች ነው ለኒቼ ግን እነዚህ ሁሉ ነገሮች እውነታ ስለሌላቸው የህይወት ትርጉም የሚያስገኙ አይደሉም በመሆኑም ለኒቼ የህይወት ትርጉም አስተሳሰብና እምነት እውነት የሚመስሉ ነገር ግን እውነትነት በሌላቸው የስህተት አስተሳሰቦች ዚኗህበዛነ ውጤት ነው ህይወት ትርጉም ያለው ይመስላል እውነታው ኘን ይላል ኒቼ ህይወት ምንም አይነት ትርጉም የለውም በተመሳሳይ ታዋቂው የሥነአዕምሮ ምሁር ሲግመንድ ፍሩድ የህይወት ትርጉም የሚባለው ነገር የስሀተት አስተሳሰብ በክኔህ ውጤት ነው ይላል ለፍሩድ ሰዚህ ስህተት ቀጥተኛ ምክንያቱ ኒቼ እንደሚለው ሐይማኖት ሣይሆን በህፃንነት ዕድሜያችን በወላጆቻችን ላይ የምንገነባው ስሜትና አስተሳሰብ ውጤት ነው ፍሩድ እንደሚለው በህናንነታችን ስናገኝ የነበረው ሙሉ የሆነወ የወላጅ ፍቅር ሀይወት ትርጉም አለው የሚል ስሜት በውስጣችን እንዲፈጠ ኣድርጓል ክህዛንነት ወደ ልጅነት ወጣትነትና አዋቂነት ፅድሜ እያደን ስንፄድ በህፃንነት እድሜያችን የነበረው አይነት ስሜት አብሮን ይሆናል አይጠፋም እናም ህይወት ትርጉም ያላት ይመስለናል እውነታው ግልጽ የሚሆንልን በአውቀት እየበሰልን ስንመጣ ነው አስተሳሰባችን ከፍተኛ ደረጃ ሲደርስ የዚህ ዓለም ከንቱነትና የህይወት ትርጉም አልባነትን እንረዳዋለን አምነንም አንቀበለዋለን። ብሎ መጠየቅ በራሱ ስህተት ነጡ የስህተቱ ምክንያት ትርጉም በቋንቋ ውስጥ ለምንጠቀምባቸው ላቶች ማብራሪያ ብቻ መሆኑን ካለመረዳት የሚነሳ ጥያቄ በመሆኑ ነው የእነዚህን ፈላስፋዎች ስለትርጉም ያላቸውን ግንዛቤ ስናጠቃልለው ትርጉም ሰቋንቋ ለቃላቶች ለሀሳባችን እንጅ ሰውን ጨምሮ ሰቁሳዊ ወይም ነባራዊ ነገሮች አይደለም የፈላስፋዎች አስተሳሰብ ሲመረመር ከላይ በዝርዝር ያየናቸው የፈላስፋዎችና በህይወት ትርጉም ካደ አስተያየታቸውን ያቀረቡ ፀሐፊዎችና ታላላቅ የዓሰማችን ሰዎች በአንድ በኩል ህይወት ትርጉም አለው በሌላ በኩል ደግሞ ህይወት ትርጉም የለውም የሚሉ ተቃራኒ አመሰካክቶችን አቅርበዋል በፈፊሳስፋዎች የተነገሩትን ነዝየች ለመመርመር እንድንችል አንድ ጥያቂ እናንሳ እንደተባለው ህይወት ትርጉም ያለው ነገር ነው ወይስ ትርጉም አልባ ነው። በማለት ጥልቅ የሆነ የህይወት ትርጉም ፍልስፍና ውስጥ እንድንገባ ያደርገናል ህይወት ትርጉም የሰውም የሚል የፍልፍና አመለካክት ያላቸው እነ አልበርት ካሙና ፍሬድሪክ ኒቼ ዋናው ትኩረታቸው የህይወትን ክንቱነት ማሳየት ብቻ ሳይሆን በትርጉም አልባው ዓሰም ውስጥ ስው ራሱን ክማጥፋት ይልቅ መፍትሔ ሊያገኝ እንደሚችልም ማሳየት ጭምር ነበር እነዚህ ከላይ የተጠቀሱ ነጥቦች ስሰ ህይወት ትርጉም ያላቸውን አመለካከት ካቀረቡ ፈላስፋዎችና ፀሐፊዎች ልናገኛቸው የምንችላቸው ጠቃሚ ሀሳቦችና ጠንካራ ጎኖቻቸው ሲሆኑ የሚከተሉት ደግሞ በገለዓዎቻቸው ሊካተቱ ሲገባ ያልተካተቱ ወይም የተፈጸሙ ስህተቶች ወይም ደካማ ጎኖች ናቸው በሁለቱም በኩል የቀረቡ የህይወት ትርጉም ገለጻዎች ትኩረት ያደረጉት ስለግለሰቦች የህይወት ትርጉም እንጅ የሰው ዘር በሙሉ የሚመለከት ለሰዎች ሁሉ የጋራ የሆነ የህይወት ትርጉም ስለመኖሩ የገለጹት ነገር የለም ለእነርሱ የህይወት ትርጉም ግለሰቦች በህይወት ዘመናቸው አከናውነቸኛቸው ማሰና ስሰሚገባቸው በታሪክም በሥነምግባርም የሚያስመሰሃንና ሊታወስ የሚችል ተግባራት መፈጸም ነው አጠቃላዩ የሰው ዘር ሰው ሆኖ የመፈጠሩ ዋጋው ግቡ ወይም ትርጉጮ ምን እንደሆነ መግለጽ አልቻሉም በመሆኑም ናፍዛልስፍናቸው የጋራ ማንነታችን መሰረት ያደረገየህይወት ትርጉም ማቅረብ ተስኖታል ሁለተኛው ስህተታቸው የአፈጣጠርን ሁኔታ የህይወት ትርጉምን ለመወሰን እንደ ግብዓት አሰመጠቀማቸው ነው ስለሰው ህይወት ትርጉም ሰመናገር የህዋንና የሰውን አፈጣጠር ሁኔታ ማወቅ ያስፈልጋል አነርሱ ግን ይህን ማድረግ አል ር ለዚህም ሲባል የፈላስፋዎችን ትንታኔዎቻቸውንና አመለካከታቸውን በጥያቄ ውስጥ እያስዝቡ መፈተሸ ያስፈልጋል ስህተታቸውን እየነቀሉ በማውጣት ትክክል የሆነውን አመለካከታቸውን እንደመረጃ ግብአኑ በመጠቀም እስካሁን ስለህይወት ትርጉም ከተነገሩት በላይ የሆነ የላቀውንና ትክክለኛውን የህይወት ትርጉም ለመድረስ ያስችላል የዚህ መጽሐፍ አላማም ይኹው ነው በመሆኑም ትርጉምን ፈላስፋዎች ከተረዱት በላይ በመሄድ አስፍተን እናየዋለን ሀሳባዊ የሆነውን የፈላስፋዎችን የትርጉም ግንዛቢ ከነባራዊ ሁኔታዎች ጋር እያገናኘን ትርጉምን ተጨባጭና ሳይንሳዊ እናደርገዋለን ይህም በመሆኑ ስለ ህይወት ትርጉም ትክክለኛ እውቀት ለመያዝ ደህ መጽሐፍ ከሁሉ በማስቀደም ትኩረት የሚሰጠው በፈላስፋዎች ያልተሟሉ የመረጃ ግብአቶችን በበቂ ሁኔታ አሟልቶ ማቅረብና ስህተቶቻችውን ማረም ይሆናል በዚህ መሰረት የህይወት ትርጉም ሰማወቅ የሚያስችሉንን የሚከተሉትን ቅድመ ሁኔታዎችን የመረጃ ግብአቶችን እናሚላለን ጀ ሰለፈጣጠራቻ ማወቆ ሰው በማንና እንዴት እንደተፈጠረ መረዳት ያረሀይወታ ለፈፊጣጠረ ማወቆ ስለ ሰው አፈጣጠር በትክክል ለመረዳት የህይወትን አፈጣጠር ማወቅ ግድ ይላል በመሆኑም ህይወት እንዴት ተፈጠረ። ግብታዊ ውልደት ግብታዊ ውልደት የሚለው ጉ ሚጂአቂሔር ነው ወይም ህይወት የተገኘው የና በሙት ሀሳብ ይአደወታ ኑርሦም ፌ ዴዴ መ ው ው መ ከላይ ከቀረቡት ነጥቦች መረዳት እንደሚቻለው ህይወት ያላቸው ነገሮች በሙሉ የተገኙት ህይወት አስገኝ ሄ ንጥረ ነገሮች ውህደትና መስተጋብር መሆኑና ህይወት አስገኝ የሆኑት ንጥረ ነገሮች ከመጀመሪያው ህይወት የሌላቸው መሆናቸውን ነው እነዚህ ንጥረ ነገሮች በተናጠል ህይወት አልባ ይሁኑጅ ህይወት ለማስገኘት የሚያስችላቸው ውህደትና መስተጋብር ላይ መድረስ የሚችሉ ናቸው ህይወት የተፈጠረው ህይወት ከሌላቸው ንጥረ ነገሮች ነው የሚለው የሣይንቲስቶች አስተሳሰብ ኢህይወታዊ ውልደት ወይም ግብታዊ ውልደት ፀ ዩዩፀዩ ይባላል ግብታዊ ውልደት ግብታዊ ውልደት የሚለው ጽንሰ ሀሳብ ህይወት የተፈጠረው በእግዚአብሔር ነው ወይም ህይወት የተገኘው ህይወት ካላቸው ነገሮች ነው የሚለውን አስተሳሰብና ዕምነት ሙሉ በሙሉ የሚሽር ነው ግብታዊ ውልደት በሣይንሱ ዓለም ከኛው ምዕተ ዓመት ጀምሮ በስፋት ተቀባይነት እያገኘ ይምጣጅ የጥንት የግሪክ ፈላስፋዎች ህይወት የሌላቸው ነገሮች ህይወት ላላቸው ነገሮች መገኛ ናቸው የሚል አስተሳሰብ እንደነበራቸው ከዚህ በፊት በነበሩት ርፅሶች አይተናል ከሁሉም የግሪክ ፈላስፋዎች ግብታዊ ውልደት የሚለውን ስያሜ በስፋት የተጠቀመበት አሪስቶትል ነው በበጋ ወራት የሚደርቁና በክረምት ውፃ የሚይዙ ኩሬዎች ውስጥ የሚፈጠሩና የሚጠፉ እንደ እንቁራሪት አይነት ፍጥረታትን በመመልክት አሪስቶትል ህይወት ያላቸው ነገሮች የሚፈጠሩት ህይወት ከሌላቸው ነው የሚል ዕምነት ነበረው አሪስቶትልን ለዚህ አይነት ዕምነት ያበቃው የጥናት መንገድ ስህተት መሆኑ በ ሊውስ ፓስተርና በሴሎች ሳይንቲስቶች ተረጋግጧል ከኩሬ ውፃ ጋር አብረው ህይወት የሚያገኙት እንስሳትም ሆነ ከቆዬ ስጋ ላይ የሚፈጠሩ ዝንቦች መገኛቸው ከቪያ በፊት ከተጣለ እንቁላላቸው መሆኑ ተረጋግጧል ይሁንጅ የአሪስቶትል ህይወት አልባ ነገሮች ህይወትን አስገኝተዋል የሚለው ዕምነቱ በሌሎች የጥናት መስኮች ሊረጋገጥለት ችሏል የጀርመኑ ፈላስፋ ኢማኑኤል ካንት ህይወት ክህይወት አልባ ነገሮች ሊገኝ እ ንደሚችል ተናገግሮ ነበር ጄቨዩ ርፅ ከሃዩ ሀየህ ህፀ የ ከ ሃከ ነ በ የአዝጋሚ ለውጥ ጽንሰ ሀሳብ ፈጣሪ ቻርልስ ዳርዊን የጥናት ትኩረት ህይወት ያላቸው ነገሮች ከእነርሱ በፊት ከነበሩ ህይወት ካላቸው ነገሮች እንዴት ሊገኙ እንደቻሉ ማሳየት ቢሆንም ከመጀመሪው ህይወት ከሌላቸው ነገሮች ሊፈጠሩ እንደሚችሉ በወቅቱ እርግጠኛ የሚሆንበት የሳይንስ ምርምር ውጤት እንደሌለ ነገር ግን ወደፊት የሚታይ ነገር እንደሆነ ተናግሮ ነበር የ ነ ህ ገጸ ቦየዴዶወም ለፊሪሟ ጠሮ ኣርፍሮቨርፀ ከ ሃዩ ፀየዐናርብ ሂከፎ የህቢከ ከ ኩርቨ ኣሃ ከዘኗዜ ከዩ በአከቪዮፎ በበጸ የዩሃር ምንምኳ ከእግዚአብሔር የሚል ቃል ቢጠቀምም እንዲሁም በመረጃና በምርምር የተደገፈ ነገር ለጊዜው ባያገኝም ዳርዊን አንድ ያመነበት ነገር እንዳለ ተናግሯል ይኸውም በመሬት ላይ ህይወት የሌላቸው ነገሮች ብቻ የኖሩበት ጊዜ እንደ ነበር ተረድቷል ፔከዩናዊ በህ ከ ከ ሸጠፎ ከርበ ፎ ዩቪ ቪ ከኗ ከመሬት አፈጣጠር ሁኔታ አንፃር ካየነው የዳርዊን ፃሳብ ትክክል ሆና እናገኘዋለን መሬት ስትፈጠር የቀለጠ የዓለት ባህር ነበረች ከተባለ ከመጀመሪያው ሀይወት አልነባ ነቢች ማለት ነው ከሚሊዮን ዓመታት ቢኃላ እየቀዘቀዘች ብትመጣም ከባማይ በሚወድቁት የህዋ አካላት ስትናጥ በሚፈጠረው ብናኝና ከውስጧ በሚወጣው የግለት ጭጋግ ተሸፍና የኖረች በመሆኑ መሬት ከመጀመሪያው ህይወት አልባ ነበረች በዚህ መሠረት በአፈጣጠር ቅደም ተከተል ከህይወት በፊት ህይወት አልባ ንጥረ ነገሮች ይቀድማሉ ከእነዚህም ንጥረ ነገሮች ካርበን የተባለውን ንጥረ ነገር የያዙ ሕይወት አስገኝ ንጥረ ነገሮች ዐየፎ ዉዐፎርህ ድንገት ወይም በአጋጣሚ በፈጠሩት ውህደት ህይወትን በግብታዊነት ሊፈጠሩ ችለዋል ግብታዊ የሚለው ቃል የሚያመለክተው ህይወትን ለመፍጠር ታስቦ ወይም ታቅዶ የተደረገ ነገር እንደሌለና በተፈጥሮ የንጥረ ነገሮች ግንኙነት ብቻ ህይወት በአጋጣሚ የተክሰተ መሆኑን ያመለክታል ህይወት በግብታዊነት ህይወት ከሌላቸው ነገሮች መፈጠሩን የበሰጠ ግልጽ እንዲሆንልን ሁለት የመረጃ መንገዶች እንጠቀም ህይወት ባላቸውና በሌላቸው ነገሮች ውስጥ የንጥረ ነገሮች መመሳሰል እንዴት እንደሆነ መረዳትና የተመራማሪዎች የቤተ ሙከራ ግኝቶች በህያዊያን ሳላይ የንጥረ ነገሮች መመሳሰል ህይወት ያላቸው ነገሮች የዘራቸውና አካላቸው ቅርጽና አወቃቀር ይለያይጅ መሠረታዊ የሆነው ተፈጥሯቸው ተመሳሳይ ነው ሰውን ጨምሮ የሁሉም የእንስሳትና የአትክለልቶች አካል ሥጋቸው አጥንታቸው ደማቸው እንዲሁም የአትክልቶች የተለያዩ የአካላቸው ክፍሎቻቸው የተገነባው በተለያዩ የንጥረ ነገሮች ውህድሞሊክውሎች ነው እነዚህ ንጥረ ነገሮች ካርበን ፃይድሮጅን አኦክስጅን ናይትሮጅን ብረት ካልስየም ፎስፈረስ ማግኒዚየም ሰልፊር ፖታሲየም ጠዘተ ሲሆኑ በእነዚህ ንጥረ ነገሮች ውህደት በተፈጠሩ የተለያዩ ሞሊክውሎች ያልተገነባህዋስና አካል ያለው ህይወት ያለው ነዝር የለም በዘረ መሎች ገጽ ከካካካካናዘ ሀበሀጄባ ኮኮ ብድቬሮየ ቨዕከ ያአይወታ ሦርሦም ከዚህ በተጨማሪ ህይወት ያላቸው ነገሮች ከሚመገቧቸው ሮ በመመልከት የተፈጠሩባቸው ነገሮች ተመሳሳይ መሆናቸውን መረዳት ይቻላል እንስሳትም ሆኑ አትክልቶች የሚመገቧቸው ነገሮች በአብዛኛው ከእነርሱ ተፈጥሮ ውጭ የሆኑትን ነው ለምሳሌ ሰው የሚመገባቸው የአትክልትና የእንስሳት ተዋጽኦዎች ከሰው ተፈጥሮ ጋር ግንኙነት የላቸውም ይሁንጅ በምግብ መልክ ወደ እኛ ውስጥ ሲገቡ የእኛን አካላዊ ተፈጥሮ ይላበሳሉ እኛን ያልሆነ ነገር እኛ ውስጥ ሲገባ እኛን ይሆናል ይህ ሁኔታ የሚያስረዳን ሁሉም ነገሮች መሠረታዊ ነገራቸውና አፈጣጠራቸው ተመሳሳይ መሆኑን ነው ይኸውም የንጥረ ነገሮች ውህደት ኬሚካላዊ እንቅስቃሴና መስተጋብር ውጤት መሆናቸውን ነው ከዚህ በማስቀጠል ሊነሳ የሚገባው ጥያቄ የንጥረ ነገሮች ውህደት እስከ ህይወት መፈጠር ድረስ ያለው የለውጥ ሂደት ምን ይመስላል። ጠቢቡ ሰው የጥበበኛ ሰብዕና ያገኘው ከ ዓመት ጀምሮ ባለው ጊዜ ነው ይህ ማለት የአሁነ ሰው ጥንታዊ ትውልድ አካላዊና ቁሳዊ ህይወት በተጨማሪ በዕውቀት ላይ የተመሰረተ ሰብዕናን የተላበሰበትና የነሮ ዘይቤ የጀመረበት ከዛሬ ዓመት በፊት ጀምሮ ነው ከዚህ ጊዜ ጀምሮ ጠቢቡ ሰው መኖር እንደጀመረ የታወቀው እና ከዚያ በላይ ዕድሜ ያሳቸው ቅሪተአጽሞች በሙሉ የአሁኑን ሰው አይነት አካላዊ ቅርጽ ያላቸው ሁነው አለመገኘታቸውና ከዚህ ጊዜ ጀምሮ የተገኙት አጽሞች ግን ሙሉ በሙሱ የአሁኑ ሰው ዓይነት አካላዊ ተፈጥሮ ያላቸው መሆናቸውና የተሻሻሉ መገልገያ መሳሪያዎችን መጠቀም የጀመሩ መሆናቸው በመታወቁ ነው የጠቢቡ ሰው ትውልድ በሁለት ይከፈላል እነርሱም ጥንታዊ ጠቢቡ ሰው ላየርከህቬ ከ ዓመት የኖሪ ሰው ሲሆን ዘመናዊ ወይም የአሁኑ ሰው ሽዝዐህበዩዝ ጠዉኪ ህፎቨ ሀሮ ከ እስካሁን ድረስ ያለው የሰው ዘር ነው ፕንታዊ ጠቢቡ ሰው በሚል ስያሜ የሚጠቃሰሉት የተጓዣ ሰው ኤሬክተስ የመጩረሻ ዓትውልድ ሂድልስበርግነሲስ በተለይም ደግሞ የኒያንደርታለስና አፍሪካ ውስጥ የተገኙት የሳፒያንስ ዘሮች ሁነጡ ተመሳሳይ አካላዊ ተፈጥሮ የኑሮ ዘይቤና ሥልጣኔ ያላቸው ሁሉ ናቸው ጥንታዊ ጠቢቡ ሰውን በትክክል ከሚወክሉት ቅሪተአጽሞች ኢትዮጵያ ውስጥ ኦሞ ሸለቆ ደቡብ አፍሪካ ዋሻ ውስጥ እንዲሁም አውሮፓ ውስጥ ስፔን የተ ኘውና ያስቆጠረው አታኙረካ ላየር የሚባለው ይገኙበታል ዓመ ን ከ ና ብጥ ኗዐፍርክከህ ከከ በፍጆክባ ከ ገጽ ይመልከቴ ያጎው ለፈጣጠረ ሌሌ ጉንጉን ጥንታዊ ጠቢብ ሰው ከቀደምት ዘረሰብ ትውልዶች ከቀደምት የተጓዥ ሰው ትውልዶች በጣም የተሻለ ተፈጥሮ የተላበሰ ቢሆንም እንደ ኒያንደርታለስ ሁሉ ከኋላ ቀርነት ዝንጀሮ መሠል ተፈጥሮ ጨርሶ ያልተላቀቀ መሆኑን የሚያሳዩ አካላዊ ቅርጾች አሉት ከግንባሩ ትንሽ ገባ ያለና የቅንድብ አጥንቱ ቢሆንም እንደቀደምት ዘረሰቦች ትልቅ አይሁንጅ አሁንም ጨርሶ አልጠፋለትም የጭንቅላት መጠኑ በአማካይ ሲታይ አሁንም ከዘመናዊ ሰው ያነሰ ነው ቢሆንም ጥንታዊ ጠቢቡ ሰው መሰረታዊ አካላዊ ለውጥ አምጥቷል ከጭንቅላቱና ከፊቱ ቅርጽ በስተቀር ሁሉም የአጽሞቹ ቅርጾች የአሁኑን ሰው ዓይነት ናቸው ከዚህ በፊት እንዳየነው የኑር ዘይቤው በጣም የተሻሻለ ነው ማህበራዊ ህይወቱንም በባህላዊ ስርዓቶች መምራት ችሏል ጠቢቡ ሰው ክኖረበት ጊዜ ጀምሮ ሰው ኑሮውን በተፈጥሯዊ ህግጋት ከመመራት በመላቀቅ በእውቀቱ የፈጠራቸው ባህላዊ ስርዓቶችና እምነቶች መተዳደር ጀመረ የማይጨበጠውና የማይታየው የሰውን ሀሳብ በተጨባጭ ማህበራዊ ህይወት ተገለጠ ሰዎችም በጋራ ኖሩበት ተገዙበት ሰው ከጥንታዊ ጠቢቡ ሰው ጀምሮ ኑሮውንና ፍላነን ለማሳካት በደመነፍስ መንቀሳቀስ አስቀረ ሰው በአውቀቱ በፈጠራቸው ባህላዊና ሀይማኖታዊ ሥርዓቶች እየተመራ ፍላጎቱን እውን ሰማድረግ መንቀሳቀስ ጀመረ ለዚህ ነው ጠቢቡ ጥበበኛው አዋቂው ወይም አሳቢው የሜል ስያሜ የተሰጠው ሁለተኛው የጠቢቡ ሰው ትውልድ ከ ዓመት ጀምሮ እስካሁን ያለው የሰው ዘር ነው ይህ ማሰት አሁን ያለውን አካላዊ ቅርጽ ይዞ በስልጣኔ መኖር የጀመረበተ ጊዜ ክዚህ ጊዜ ጀምሮ ነው ከ ዓመት ጀምሮ ያሉት ቅሪተአጽሞች በሙሉ የአሁኑ ሰው ዓይነት አጽሞች ሲሆኑ የጭንቅላት መጠናቸውም ከአሁኑ ሰው ጋር ተመሳሳይ ናቸው ከ ወደ ዓመታት ስንሸጋገር ሰው መሰረታዊ ፍላጎቶቹን ከማሟላት አልፎ የተሰያዩ የስነጥበብ ሥራዎችን መስራት የጀመረበት ጊዜ ነው የዋሻ ውስጥ ሥዕሱችን ጨምሮ የተለያዩ የዘመናዊ ኑሮ መገለጫ የሆኑትን የማግዲሊሲኒያን ሥልጣኔ የሚባለው ፈረንሳይ ውስጥ ክሮማግነን ርከሚባል ቦታ ተጀመረ ከዚህ ጊዜ ጀምሮ ቋንቋ በከፍተኛ ሁኔታ ጥቅም ላይ ዋለ ሰው የሚያከናውናቸውን ተግባሮች በጊዜ ስሌት መፈጸም ጀመረ ጥልቅና ምክንያታዊ የሆነ ሐሳባዊ መረዳቶችና ዕምነቶች ፈጠረ እስከ ዓመት ድረስ በመሬት ላይ ከዘመናዊ ሰው ጋር አውሮፓ ውስጥ አብሮ ይኖር የነበረው ኒያንደርታለስ ነበር ይሁንጅ ከ ዓመት ጀምሮ የኒያንደርታለስን መኖር ሊያረጋግጥ የሚችል ቅሪተ አካል ማግኘት አልተቻለም የኒያንደርታለስ ዝርያ ዘመናዊ ሰው ባደረሰበት ተጽዕኖ ከምድረ ገጽ እንደጠፋ ይታመናል ከዚህ ጊዜ ጀምሮ ሁለት እግር ያለው ዘረሰብ የአሁነ ሰው ብቻ ሆነ ዘመናዊ ጠቢቡ ሰው ከዚህ በኃላ የመጨረሻ የሚሆነው ጥያቄ የአሁኑ ሰው ዘመናዊ ጠቢቡ ሰው መገኛው ወይም መፈጠሪያው የት ነው። ጨ» « ፎመ ፅራፍ ላይ የቀፈቡት የፈላስፋምዎች ትንታኔዎች የሚያመለክቱት የህይውት ትርጉም የግለሰቦች እምነትና አስተሳሰብ ውጤት መሆኑን ነው ህይወት ትርጉም አለው የሚሉትም ሆኑ ህይወት ትርጉም የሰውም የሚሉት ገለጻዎቻቸውጡው በአብዛኛው ያተኮረው ጽንሰሀሳባዊና ምናባዊ ከሆነው የግለሰቦች ግንዛቤ ወይም እምነት ላይ ነው ህይወት ትርጉም አለው የሚሱት ፈላስፋዎች ተግባራዊ ስራዎችን ማከናወን ለህይወት ትርጉም እንደሚሰጥ አድርገው ማቅረባቸው ትርጉም ቁሳዊና ነባራዊ መሰረት ያለው ስለመሆኑ በተወሰነ ደረጃም ቢሆን ግንዛቤ አንዳላቸው የሚያመለክት ቢሆንም ከግለሰቦች አምነትና አመሰካከት ጋር አያይዘው በመግለጻቸው አስተሳሰባቸው ሀሳባዊ እንደሆነ ያመለክታል ፍሬድሪክ ኒቼም ቢሆን ህይወት ትርጉም የለውም በማለት ያቀረበው ፍልስፍና ለህይወት ትርጉም እንደሚሰጡ የሚታመኑ አስተሳሰቦችን የሚቃረን ሌላ አስተሳሰብ አቀረበ እንጂ ከነባራዊ ሁኔታዎች በመነሳት ህይወት ትርጉም አልባ መሆኑን ማሳየት አልቻለም አልበርት ካሙም የህይወት ከንቱነትን የገለጸው ተፈጥሮ በአዕምሮ ህግ አለመመራት መቻል የሚፈጠር የሰው እርካታ ማጣትን ነበር ከሁሉም በሳይ የፈላስፋዎች የህይወት ትርጉም ግንዛቤ ሀሳባዊ መሆኑ ግልጽ ሆኖ የሚታየው ትርጉምን ቋንቋዌ ብቻ አድርገው ከገለጹት ፈላስፋዎች ነው የህይወት ትርጉም ሳይንሳዊ መሰረት እንዲኖረው ለማድረግ እነዚህን መሰል ሀሳባዊ የሆኑ የፈላስፋዎችን አመሰካክቶች ማስተካከልና የህይወት ትርጉም ጥናታችንን ቁሳዊ ይዘት ያለው መሆኑን ማሳየት ያስፈልጋል የህይወት ትርጉም ጥናታችን ሳይንሳዊ መሆኑን ለመረዳት እንድንችል ከፈላስፋዎች ትንታኔዎች ጽንሰሀሳባዊ ይዘቱ ጠንካራ የሆነውን በመምረጥና ስህተቱ ምን እንደሆነ በማመልከት ጥናታችን ከሀላሳባዊነት የተላቀተና ቁሳዊ መሠረት ያለው መሆኑን በማሳየት እንጀምር ህይወት ትርጉም የለውም ከሚሉት ውስጥ ሀሳባዊ አመለካከታቸው ጠገካራ የሆኑት ትርጉምን ቋንቋዊ ብቻ አድርገው የገለጹት ናቸው ለእነዚህ ፈላስፋዎች ለቃላት ከምንሰጠው ፍች ውጭ ትርጉም የለም። የህያዊያን ፍጥረታት ተፈጥሯዊ ባህሪ ነው ይህን ግንዛቤ በግልጽ ለመረዳት እንድንችል ምዕራፍ ስለ ህይወት ምስጢር የተገለጸውን ደግመን ማስታወስ ያስፈልጋል ምፅራፍ ላይ እንደተረዳነው የዘር ንጥረ ነገሮች የማያቋርጥ እንቅስቃሴ ማድረግና በእንቅስቃሴው ሀይል መፃዓጠር መያዝና መልቀቅ ዋናው የህይወት ምስጢር እንደሆነ ተረድተናል በህያዊያን ፍጥረት ውስጥ ያለው ስንሰለታዊ የንጥረ ነገሮች እንቅስቃሴም ሆነ የሚፈጠረው ሀይል መነሻውም ሆነ ግቡ ዘሩን ለመጠበቅና በመራባት ወደ አዲስ ትውልድ እንዲተላለፍ ማስቻል ነው በዚህ መንገድ ከ ቢሊዮን ዓመት በፊት ጀምሮ ህይውት አስገኝ ንጥረ ነገሮች ከትውልድ ወደ ትውልድ ግንኙነታቸውን እያዳበሩና አካላዊ መገሰጫቸውን አያሻሻሉ ኑረዋል በመሆኑም ህይውዮኮ ማለት እነዚህን ህይወት አስገኝ ንጥረ ነገሮችና በንጥረ ነገሮች ግንኙነት የሚፈጠረውን ሀይል ተሸክሞ መኖር ማለት ነው ይህ የህይወት ተግባር ነው ተግባር ብቻ አይደለም ህያው መሆን ማለት በራሱ ይህ ነው ከዚህ በመነሳት የህይወት ትርጉም ማለት ይህንን የህይወት ግብ ማሳካት መቻል ነው ማለትም ህይወትን ጠብቆ የሚይዘው ኃይል ከትውልድ ወደ ትውልድ እንዲተላለፍ ድርሻን መወጣት መቻል ነው ከዚህ ማብራሪያ ይደለሊይወት ሦርሁም ዴ ዴ ዴዴጫዴጨጫሮሎሮረጨጨዊሎዊ ፍመ መረዳት የሚቻለው ትርጉም ላለው ህይወት መውለድ ወይም መራባት መቻል መሰረታዊ ጉዳይ መሆኑ ነው ይሁንጅ ብቸኛውማረጋገጫ አይደለም ፈቃድ ያለበት የንጥረ ነገሮች ግንኙነትና በግንኙነቱም ኃይልን መያዝና መጋራት ህያው ሆኖ መኖርና ሌሎች ህያው እንዲሆኑ ማስቻል ትርጉም ያሰው ህይወት ነው የሚያስገርመው ነገር ይህ ሁሉ ቋንቋ መሆኑ ነው እንዴት። የሚል ይሆናል የህይወት ትርጉምን ሊያጠናው የሚችለው ሳይንስ ምን ሊሆን እንደሚችል ከመጽሐፉ የመጨረሻ ክፍል እናገኘዋለን አሁን ወደ ቀሪው ጥናታችን እንመሰለስ ትርጉም ቁሳዊ መሠረት ሊኖረው ከቻለ ህይወት ትርጉም አልባ መባሉ ይቀርና ትርጉም ያሰው ይሆናል ከዚህ በፊት ፈላስፋዎች በአንድ በኩል ህይወት ትርጉም አለው በሌላ በኩል ደግሞ ትርጉም የለውም በማለት ሲያደርጉት የነበረው ክርክር ህይወት ትርጉም የለውም የሚሉት ሀሳባቸው ሚዛን የደፋ ቢመስልም አሁን ባገኘነው የትርጉም ግንዛቤ ደግሞ ትርጉም ቁሳዊ መሰረት ያለው መሆነ መረጃ በመገኘቱህይወት ትርጉም አለው የሚሉት አቋማቸውን የሚያጠናክር ይሆናል አሁን ቀሪው ጥያቄ ህይወት ትርጉም ያለው ከሆነ ትርጉሙ ምንድን ነው። ህይወት ትርጉም ያሰው ከሆነ ትርጉም የሚያስገኝለት ነገር ምንድን ነው። የህይወትን ትርጉም አወቅን ማለት ለእነዚህ ጥያቄዎች ትክክለኛ መልስ አገኘንሳቸው ማለት ነው ከላይ ባገኘነው መረጃ መሰረት ሁሉም ህያዊያን ፍጥረታት በውስጣቸው ተፈጥሯዊ መረጃ ስላለና በመረጃው መሰረት የሚክናወን ድርጊት ስላለ ህአውናቸው ግብ ያለው በመሆኑ ትርጉም አልባ የሆነ ፍጥረት የለም በዚህ ግንዛቤ መሰረት ሁሉም ህያው ፍጥረታት በተመሳሳይነት የሚጋሩት ማንነትና የመፈጠር ትርጉም አላቸው በህልውናቸው የሚታየውን መሰረታዊ ክንዋኔ መሰረት ካደረግን የህያዊያን ነገሮች የመፈጠራቸው ትርጉም አንድ ነውእርሱም ህልውናቸውን መጠበቅ በተለይም ዘራቸውን እንዲቀጥል ማድረግ ነው ማነኛውም ህያው ፍጥረት የህልውናው ግብ ህይወትን ማስቀጠል በመሆኑ የህይወት ትርጉም ህያው ሁኖ መኖር ነው ከሁሉም በላይ በህያዊያን ነገሮች ውስጥ በሚገኘው መረሻ መሰረት ፍላጎታቸውን ጥቅማቸውንና ህልውናቸውን ሊያስጠብቅላቸው የሚችል ፈቃዳቸው የሚገልጽበትና በንቃት የሚሳተፉበት ሀይል የመፍጠር ሀይል እስከሚፈለግበት ጊዜ ድረስ የመያዝና የመልቀቅ እንቅስቃሴ በውስጣቸው ጳለሚከናወንና ድርጊቱም የሚጀምርበትና የሚያልቅበት ጊዜ መነሻና ግብ ስላለው ህልውናቸው ግብታዊ ሳይሆን ሥርዓትና ግብ ያለው አካላዊ ቁሳዊ እንቅስቃሴ እንዲሁም ህሲናዊ ዕቅድ ያካተተ በመሆኑ ህልውናቸው ትርጉም ያለው አንጅ ከንቱ ነገር አይደለም ህይወት ትርጉም የሰውም የሚሉ ፈሳስፋዎች ለምሳሌ በረትናንድ ረሰልና አልበርት ካመ ይህን መሰል የህይወት ትርጉም ገለዓ ይቃወሙታል ለእነርሱ ህይወት የተፈጠረው በአጋጣሚ በመሆነ በማነኛውም ጊዜ ሞት ህልውናውን ስለሚያጠፋውና አጠቃላዩ የህዋ እንቅስቃሴ ግብታዊ በመሆኑ ህይወት ማን ገ ማለት ሌና ምንምኳ ህይ በንጥረ ነገሮች ግንኙነት በኢጋጣሚ ቢሆንም ሞት በማንኛውም ጊዜ እንዳልነበረ ቢያደርገውም እንዲሁም ህሥ ይእደወቶ ዮርኙም መመጻ። ትርጉም የሌለው ህያው ፍጥረት የለም በተቃራኒው ህይወት አልባ የሆኑ የህዋ አካላት ሁሉ ህልውናችወ ትርጉም አልባ ነው ከዚህ ነባራዊ ሁኔታ በመነሳት ህያዊያን ፍጥረታት ባላቸው የራሳቸው የሆነ ፈቃድ ሥርዓታዊ ህልውና እንዲሁም ግብ ያለው እንቅስቃሴ የሚያደርጉ በመሆኑ የመኖራቸው ትርጉምና ዋጋ አንድ ነገር ብቻ ነው ህልውናቸውን መጠበቅማሣለትም ህያው ሆና መኖር በተለይም ዘራቸውን ጠብቀው መኖር ነው ይህን አመለካከት ሰፋ አድርገን እንየው ህያው ከመሆንና ህይወትን ከመስጠት በላይ የሆነ ነገር የለም በተመሳሳዩም ህይወትን ከማግኘትና ህይወትን ከመስጠት ውጭ ሌላ የህያዊያን የተፈጥሮ አብይ መገሰጫ የመኖር ዋጋና ግብ የለም በመሆኑም የህይወት ትርጉም ህይወት እንዲቀጥል ድርሻን መውጣት ነው ይቦልይወቶ ቀሃርፇም ጥና ሷድ ትዎ መሠረፉ ህይወት ተፈጥሮበታል ተብሎ ከሚታሰበው ቢሲዮን ዓመት በፊት ጀምሮ እስካሁን ያለውና ወደፊት የሚሆነው አንዱ ህይወት ሴላ ህይወት እያመጣ አንድ ትውልድ ሌላ ትውልድ እያስገኘ ህይወት መቆሚያ ሳይኖረጡ ይቀጥላል እንደማያቋርት ወንዝ ህይወት ይፈሳል የተለያዬ አካላዊ ቅርጽ ይዞ ህይወት ይተማል በዚህ በሚተመው ህያዊነት ውስጥ ተሳታፊ መሆን። ጨር ማምጣት የሚችል ብቸኛ ፍጥረት በመሆኑ የህይወት ትርጉሙ ልዩና ሙሉ ነው ይህን ግንዛቤ መሰረት አድርገን በዚህ መጽሐፍ ከዚህ ቦኋላ ስለ ህይወት ትርጉም የምንረዳው የሰውን ህይወት ትርጉምን ይሆናል የሰው ህይወት ሲባል ሰው የሆነ ሁሉ የሚኖረው ተፈጥሯዊ አካላዊ እንዲሁም ማህበራዊ ህይወት ማለት ነው በሳይንሳዊ ህግጋት ለማጥናት አስቸጋሪ ስለሚሆነው ስለእያንዳንዱ ግለሰብ የህይወት ትርጉም ማለትም አይደለም ሰው ስብዕናውን ካገኘበት ከጥንታዊ ዘመን ጀምሮ ወደፊት ሊደርስበት የሚችለው የመጨረሻው የዕድገት ዘመን ድረስ የሚኖረውን የሰውን ዘር ሁሉ የሚያጠቃልል ህይወት ነው ይህ የመጨረሻው ሰፊውና ረጅሙ የሰው ህይወት ነው ይህን ሰፊና ረጅም የሰው ህይወት በመጭመቅ አንጡራ የሰው ማንነት ለይቶ በማውጣት ሰው ሆኖ የመፈጠር ዋጋና ግብ መረዳት መቻል የህይወት ትርጉምን መረዳት ነው በዚህ መሰረት የህይወት ትርጉም ምንድን ነው። ማለታችን ነው በሰው ሊሆን ያለው ነገር ማወቅ ማለትም የህይወትን ትርጉም ማወቅ ማለት ስለሚከተሉት ተያያዥ ጉዳዮች ማወቅ ማለት ነው « ሰው ሆኖ በመፈጠር የሚገኘው አብይ ነገር ሰው ባይኖር የሚታጣው ነገር » ሰው አከናውኖት ሊያልፈው የሚገባው የመጨረሻውና ዋናው ተግባር » የትውልዶች ሽግግር ወይም የታሪክ ጉዞ ፍፃሜ የሚያስገኘው ወይም የሚደርስበት ነገር እነዚህ ጉዳዮች የሚገልጹት ከዚህ በፊት የህይወት ትርጉም ጥያቄ አወዛጋቢነቱን ለማስወገድ በሴሎች መሰል ጥያቄዎች መመንዘር መደረግ አለበት በማለት በፈላስፋዎች የቀረቡ አማራጭና ገላጭ ጥያቄዎች ትክክልና ተገቢ መሆናቸውን እንገነዘባለን ከቀረቡት ብዙ አማራጭ ጥያቄዎች ውስጥ የሚከተሉት ከሌሎች በተሻለ ጥያቄው የሚፈልገው መልስ በግልጽ የሚያመለክቱ ናቸው የሰው ህይወት የመጨረሻ ግብ ዝከዩ ፀ ዐየ ዘ ሰው አከናውኖት ሊያልፈው የሚገባ አብይ ተግባር ዩሀህዐዩ ዘዬ ወይም ሰው የመሆን ጥቅም ኗበርጸርዩ ዘዜ በሚሉት አማራጭ ጥያቄዎች አየተረዳን መልስ መስጠት ከቻልን የህይወት ትርጉምን ተረዳን ማለት ነው ልንረዳው የምንፈልገው የህይወት ትርጉም የሰብዕናችን መነሻና መድረሻ መሰረት ያደረገ ከሌሎች ዓጥረታት ጋር ያለንን አንድነትና ልዩነት የተረዳና የግልና ጋራ ማንነታችን ማለትም የእያንዳንዳችን ተግባር የዘመናት ድምር ውጤት በማወቅና ሰው ሁነን በመፈጠራችን ልንፈጽመው የምንችለው አብይ ተግባር በመለየት ይደመደማል በዚህ መንገድ የምንረዳው የህይወታችን ትርጉም በመጨረሻ ላይ በእርግጠኛነት ለህይወታችን ትርጉም የሚሰጠውን ነገር በማግኘት ይጠቃሰላል ምዕራፍ ለሕይወት ትርጉም አልባነት የፍልስፍና መፍትሔዎች በተርጉምና በተርጉም አልባነት መሐል ሕይወተን በንጽጽር ስካሁን ባደረግነው ጥናት መጨረሻ ላይ የደረስንበት ሀሳብ ከህይወት ነባራዊና ቁሳዊ ሁኔታ ውጭ ስለ ህይወት ትርጉም መናገር እንደማንችል ተሬድተናል ህይወት በስርዓት የተደራጀ አካላዊ ተፈጥሮ ስላለውና ፍላጎትን ለመፈጸም የሚያስችል እንቅስቃሴ እያደረገ ስለሚኖር በዚህም ህልውናው ምክንያታዊ ከሆነ መነሻ የሚጀምርና የሚፈፅመው ተግባርም ግብ ያለሰው በመሆኑ ትርጉም ቁሳዊ መሰረት ኖሮት በህያዊያን ፍጥረታት ውስጥ እንዲገኝ አስችሎታል በእርግጥ እያንዳንዱ ፍጥረት ለአጠቃላዩ ህዋ መጎልበት መስፋት የራሱ የሆነ አስተዋጽኦ ስለሚያደርግ ህይወት አልባ ፍጥረታትም ህልውናቸው ትርጉም አለው ማለት ይቻል ይሆናል ይሁኘጅ ህይወት አልባ ፍጥረታት መፈጠራቸውም ሆነ መጥፋታቸው በቁስ ግዴታ ብቻ የሚከናወን በመሆኑ ማለትም አስገኛቸው ወይም አጥፊያቸው የሆነው ነገር እነርሱ አንዲፈጠሩ ወይም እንዲጠፉ ፈቃዱ ያልተገለጸበት በንጥረ ነገሮች የአጋጣሚ ግንኙነት ብቻ የሚከሰት በመሆኑ እንዲሁም በህልውናቸው ሊሳካ የሚችል ወጥ ሆነ ግብ ስለሴላቸው ትርጉም ያለው ህልውና አሳቸው ማሰት አንችልም ይህ የትርጉም ግንዛቤ በምዕራፍ ላይ ሀይወት ትርጉም የለውም የሚል አመለካከት ያላቸው ፈላስፋዎች ያቀረቧቸውን አመክንዮዎችና ትንታኔዎች የሚሽር ይሆናል ይህ ማለት በሴሳ አገላሰ ስለ ህይወት ትርጉም ከላይ ተጠቃሉ የቀረበው ሀሳብ በምዕራዓ ላይ ህይወት ትርጉም እንደሌለው ከሚያስረዱ የፈሳስፋዎች አስተሳሰቦች ጋር ስናስተያየው ተቃራኒ ሁኖ እናገኘዋለን የሁለቱ አመለካከቶች ተቃርኖ ግልጽ ሁኖልን መረዳት እንድንችል ህይወት ትርጉም አልባ መሆኑን የሚያስረዱ የፈላስፋዎችን አመሰካከት በአጭር በአጭሩ ደግመን አንመልከተው በርትናንድ ረሰል የተባለው ፊላስፋ የህይወትን ትርጉም አልባነት የገለፀው የህዋንና የህይወትን አፈጣጠር እንዲሁም መጥፋት ግብታዊ የንጥረ ክሮች ግንኙነትና እንቅስቃሴ ውጤት መሆኑን በመግለጽ ነበር ለረሰል ህልውና አፈጣጠሩ አጋጣሚ ዩ ሂየር ዓኛሜውም ዋጋ የሌለው ክንቱ ህቨበ ክበርበርዩነክው የሲም ቶለስቶይ ሀሳብ ያተኮረው ደግሞ ሞት ላይ ነው ሞት በመኖሩ ምክንያት ህይወት ትርጉም አልባ ሆኗል ይላል ሾፕንፃወር ደግሞ ከሞት በተጨማሪ ማህበሪዊ ቀውሶችና የጤና ችግሮች የሰውን ህይወት በሀዘንና በትካዜ የተሞሳና ትርጉም አልባ አድርገውታል ይላልአልበርት ካሙና ሪቻርድ ቴይለር ደግሞ ስለ ሲስፈስ የሚተርከውን የግሪክ አፊ ታሪክ አንደምሳሌ በመጠቀም የሰው ኑሮ አሰልቺ በሆነ ድግግሞሽ የተሞላና መድረሻ ግብ የሌለው የዩፀዩቨፀበር ዘበ ክር ክዜጻጸ በመሆነ ህይወቱ ትርጉም አልባ መሆኑን ያስረዳሉ ከዚህ በተጨማሪ አልበርት ካሙ የህይወት ትርጉም ለማግኘት የሚደረገውን ጥረት ሁሉ ስህተት ነው ይለናል በህሊናዊ ሕግ ከማይመራ የተፈጥሮ ስርዓት ከገዝ ዘላለማዊነትና እውነት ሊገኝባት ከማይችሉባትና ደይወቻ ቀሃርፇኾም ጨመ መ እግዚአብሔር አልባ ከሆነች ዓለም ሰርናክ ኗህከ ርርየቨቨቪነሃ ከ እንዲሁም በትክክል ሊታወቅ ከማይችል ዓለም ህፀዚኩ ውስጥ ሰው እየኖረ ለህይወቱ ትርጉም ከአለም መፈለጉ ስህተት ነው በማለት ያስረዳል ካሙ አንደሚለው ትርጉም ሲገኝበት ከማይችለው ትርጉም መፈለግ ስህተት ብቻ ሳይሆን ለከንቱ ነዝር መድከም ከዘዘ ነው ይህ ሁኒታ የሚያመሰክተው ትርጉም በሚፈልግ አሳቢ ፍጡርና ትርጉም ሊገኝበት በማይችል ዓለም መካከል ትልቅ ክፍተት መኖሩን ነው በዚህ ክፍተት ምክንያት ሰው ፍላጎቱ የማይረካደስታ የሌለውና ትርጉም አልባ ህይወት እንዲኖር ተገዷል በማለት ካሙ የትርጉም አልባነትን ምስጢር ይገልጸዋል ምዕራፍ ላይ አንደምናስታውሰው ፍሬድሪክ ኒቼ ፍልስፍናውን የሚጀምረው ሰሰው የህይወት ትርጉም ይሰጣሉ ተብለው የሚታመኑ ነገርችን እግዚአብሔርን ሣይንስን ሥነጥበብን በመንቀፍ ነው ኒቼ እንደሚለው ሰው ከእነዚህ ነገሮች ለህይወቱ ትርጉም ሊያገኝ አይችልም ሐይማኖት ለሰው መንፈሳዊ ማንነት እየሰጠ ፍ እያደረገ የሚኖር የስህተት አስተሳሰብ ውጤት ነው ሳይንስም ከህይወት ነባራዊ እውነት ዐከርኮኩዩ ህህ እንደሚገኝ አስመስሎ በማቅረቡ ህዝብን እያሳሳተ ነው። ሰው ሲታመም ሳይንስ ባስገኘው ህክምና ሊድን ይችላል ለምን አንደተፈጠረና እንደሚኖር ግን ሳይንስ ሊነግረው አይችልም ሳይንስ ለሰው ሙሉ እርካታን ሰላምና ደስታን ማጎናፀፍ አልቻሰም ኒቼ እንደሚሰው ሰው ከእግዚአብሔርም ሆነ ከሳይንስ ለህይወቱ ትርጉም እንደማያገኝለት መጨረሻ ላይ ይረዳል ይህ ማሰት ከማህበራዊ ዕሴቶች ከሐይማኖት እንዲሁም ከሣይንስ ትርጉም የሚስጥ ነገር ፊፈልነ ያጣል በመሆኑም የትርጉም አልባነት ስሜት የማይቀር በዊሃቪከዬ የሆነ ስሜት ነው ለኒቼ የቴክኖሎጂ ስልጣኔ አንዲሁም ሐይማኖት መጨረሻቸው የሰው ህይወት ትርጉም አልባ እንደሆነ ማሳየት ነው ጽ ዥ ዝ አሁን በደረስንበት የህይወት ትርጉም ጥናታችንን አዕምሯችን ሁለት የተለያዩ አመሰካከቶችን እያስተናገደ ይገኛል በአንድ በኩል የህይወት ትርጉም ቄሳዊና ሳይንሳዊ መሠረት ያለው መሆኑን ተረድተናል ከምዕራፍ ጀምሮ እንዳየነው ደግሞ ህይወት ትርጉም የለውም የሚሉ ፈላስፋዎች ያቀረቧቸውን ማስረጃዎች እያዬን ነው ትክክለኛው የህይወት ትርጉም ግንዛቤ እንዲኖረን ካስፈለገ በሁለቱ መካል ያሰውን ልዩነት መፍታትና ስህተቱን ከትክክለኛው መለየት መቻል አለብን። ለህይወት ትርጉም አልባነት የፍልስፍና መፍትሔዎች በጠንካራ አመለካከታቸው የምናውቃቸው ሾፕንፃሃወር ካሙ ኒቼና ሌሎችም ህይወት ትርጉም የለውም የሚል አመለካከት ያላቸው ፈላስፋዎች ያቀረቧቸውን ትንታኔዎች ትኩረት ሰጠን መረዳት ከቻልን አስገራሚም አስደሳችም ነገር አናገኝባቸቐለን ይቬኹውም የእነዚህ ፈላስፋዎች አመለካክት በአንድ በኩል አውዳሚነትን በከበክቨጠ የሚያራምዱና ህይወት ትርጉም የለውም የሚል አስሳሰብ ያላቸው ቢሆንም በሴላ በኩል ደግሞ ስአውዳሚነትና ለህይወት ትርጉም አልባነት መፍትሔ ማቅረብ መቻላቸው ነው የቶልስቶይ አማራጭ መፍትሔ ለሰቶልስቶይ ህይወትን ትርጉም አልባ ያደረገው ሞት ነው ሞት እስካለ ድረስ የሰው ህይወት ምንጊዜም ቢሆን ከንቱ ነው ሞት ሳስከተለው ትርጉም አልባነት መፍትሔው ምንድነው ። በጣም የተሰዬ ነው ከቶልስኾቶ ተቃራኒ የሆነ አመለካከት ያላቸውን ፈላስፋዎች አንድ ላይ አድርገን ስንመለከታቸው ያዋረቧቸው መፍትሔዎች ለህይወት ትርጉም አልባነት ራስን ከማጥፋት የሚሻሉ አማራጮችን አቀረቡ አንጅ ህይወትን ትርጉም ያሰው ማድረግ የሚችሉ አይደሉም ይህም በመሆኑ ፈሳስፋዎች ባቀረቧቸው መዓናትሔዎች ሙስጥ ትክክለኛውን የህይውኑ ትርጉም ማግኘት አልቻልንም ለሕይወት ትርጉም ከፍልስፍና ያጣናቸው ነገሮች ከምዕራዓ ጀምሮ ህይወት ትርጉም አሰው የሚሉትንም ሆነ ትርጉም የለውም የሚሉትን በስፋት አይተናል ህይወት ትርጉም አለው የሚሉት ደስተኛ ሆና መኖርን እግዚአብሔርን አምና የጽድቅ ስራ አየሰሩ መኖርን መልካም ተግባሮችን በመፈጸምና ስነምግባራዊ ኑሮ መምራት የፈጠራ ሥራዎችን ማከናወን መቻል በታሪክ ልንታወስበት የምንችልበት ተግባር ማከናወን ወዘተ ለህይወታችን ትርጉም እንደሚሰጤ ሀሳባቸጡን አቅርቦል ህይወት ትርጉም የለውም የሚሱት ደግሞ ህሊናዊ ህግ በማይመራው የተፈጥር ሥርዓት ውስጥ የምንኖር በመሆኑ ሰው አንደፍላጎትቱ መኖር አንዳይችል በመደረጉ ህይውቱ ዋጋ አጥቷል ሞት ባልታሰበ ሰዓት ዝዥኸጨጭክስገፍቸብባበዲጩ ትት ሸጩመ። ነ ከበኔ ከቬኔ ኮየዊፎየፍ ህክከ ገጽ ምዕራቸፍ ከአፈጣጠራችን የሚገኘው የሕይወት ትርጉም የሕይወት ትርጉም ከሕዋ አፈጣጠር አንፃር ሀዋ አፈጣጠር ሲባል በታላቁ ፍንዳታ ቢግባንግ መከሰት የተገኘውን ህዋ ማለታችን ነው ምፅራፍ ላይ በስፋት እንደተገለፀው የህዋ አፈጣጠር አጠቃለን ስንረዳው የሚከተሉትን መሠረታዊ ጉዳዮችን ይዚል » ከአንድ የኃይል ቅንጣት ፀሄህዉዘኩ ላይ በተከሰተ ፍንዳ ቢግባንግ ህዋ በአጋጣሚ ተፈጠረ ቆ ህዋ ውስጥ የሚገኙ ነገሮች በሙሉ የተፈጠሩት ከቢግባንግ በተገኙ ንጥረ ነሮፎች ነው ህዋ በማያቋርጥ እንቅስቃሴ ሰውጥና መስፋፋት ላይ ይገኛል » ህዋ ፍዓሜ አለውጠፊ ነው ከእነዚህ መሠረታዊ የህዋ ባህሪያት የህይወት ትርጉም ሊገኝበት የሚችል ወይም የማይችል መሆኑን ለመረዳት በአራቱ ነጥቦች መሰረት እንመለከተዋሰለን የመጀመሪያው ነጥብ የሚገልፀው ህዋ በአጋጣሚ መፈጠሩን ነው አጋጣሚ ሲባል ሆን ተብሎ ያልተደረገ በእቅድ ያልተከናወነ አስቀድሞ ያልታሰበና በግብታዊነት የተክሰተ ማለት ነው ምፅራፍ ላይ የአንድ ፍጥረት ህልውናው ትርጉም የሚኖረው እርሱን ለመፍጠር ሲባል የታቀደ ሀሳብ ሲኖር አካላዊ ተፈጥሮውም በሥርዓት የተዋቀረና የተደራጀ ሲሆን በአካሉም ግብ ፍፃሜ ያለው ተግባር ሲከናወንበት እንደሆነ ተመልክተናል አንድ ነገር በአጋጣሚ ወይም በግብታዊነት የተገኘ ከሆነ ከመጀመሪያው በተደራጀ አስተሳሰብ መንስኤና ተገብሮትን ወይም በምክኑያዊነት መሠረት ያልተዘጋጀ በመሆኑና በእርሱም ሊሆን ያለው ግብና ስኬት አስቀድሞ ስላልተመለከተ ትርጉም አልባ ነው በዚህ መሠረት ከአፈጣጠራቸው መነሻ ከቢግባንግ አንፃር በህዋ ውስጥ ያሉ ህይወት ያላቸውም ሆነ ህይወት የሌላቸው ነገሮች በሙሉ ትርጉም አልባ ናቸው ለዚህ ዋናው ምክንያት ሰውን ጨምሮ በህዋ ውስጥ ያሉ ነገሮች አነርሱን ለመፍጠር ወይም ለማስገኘት ተብሎ ቢግባንግ ያልተከሰተ መሆኑ ነው ከዚህ በፊት ባገኘነው መረጃ የተረዳነውን ነገር በቀላል መንገድ ብንገልጸው ቢግባንግ የተከሰተው አራቱ መሠረታዊ ኃይሎችን በወጥነት አንድ አድርጎ የያዛቸው የእመቅታ መጠን አብሮ ሊያኖራቸው ሳይችል ሲቀር አንዱ ከሌላው ተራ በተራ መለያየታቸው ያስከተለው የኃይል መለጠጥ በበጸከበ እንጅ የፀሐይ ሥርዓትን ከዚያም መሬትና በመሬት ላይ ህያዊያን ፍጥረታትንና ሰውን ሰመፍጠር ሲባል ታስቦ የተከሰተ አይደሰም ይህም በመሆኑ የሰውም ህይወት ሆነ ሌላው ፍጥረት በአጋጣሚ ንጥረ ነገሮች ያስገኙት ወይም የፈጠሩት በመሆኑ ህልውናው ትርጉም አልባ ነው ዶጴኢደው ርም መ ጨ። ሌሎች ፍጥረታት ኣንደዚህ አይዴሉም በዘር ንጥረ ነገሮቻቸው የተወሰነ ብቻ ሳይሆነ ከእነርሱ በላይ የሆነ ፍጥረት ካጋጠማቸው ህልውናቸው አገልግሉት ሰጭነትና ተጠቂነት ነው ሰው ግን የማንም አገልጋይ አይደለም በማንም አልተሸነፈም የራሱን እጣፈንታ በራሱ ይወስናል ይህ ነው አንግዲህ ሰው መሆን ማለት ከአዝጋሚ ለውጥ ባገኘነው መረጃ መሠረት ሰው ሁነን የመፈጠራችን ግብ ከተፈጥሮ በላይ ሁነን ፍጥረታትን መምራት ጮቻል ነው የሕይወት ትርጉም ከሞት አንፃር ምፅዕራፍ ላያ ስበት ምስጢር በስፋት አይተናል በፈላስፋዎችም ሆነ በተራው ህዝብ ዘንድ ሞት ህይወትን ከንቱ እንደሚያደርግ ይታመናል ይሁንጅ የህይወትን ምስጢር ስንረዳ አንዳየነው በዘር ውስጥ ያለው ህያዊነት ምንጊዜም የሚኖር እንጅ የሚሞት አይደሶም ህይወት ከህይውዉኑ አልባነት መፈጠሩን መዘንጋት የለብንም ሪቦሶሞች ኒኩሊክ አሲዶችና ፕሮቲኖችን ሁኖ ሀይወት ከንጥረ ነገሮች ሲፈጠር ከህይወት አልባነት ወደ ህያውነት ነው የተሸጋገረው መጀመሪያ ህይወት አልባ የነበሩት በስብጥራቸው በጋራ ግንኙነታቸው መኻል ህይውት ሲገኝና ንጥረ ነገሮችም ህይወት አልባነታቸው ቀርቶ ህያው ሲሆኑ ወዲያውኑ ያገኙትን ህይወት ቀጣይ ማድረግ አብይ ተግባራቸው ሁኗል በመሆኑም ህያዊን ህይወትን ማግኘታቸው ብቻ ግብ አይደሰም ህይወት እንዲቀጥል ማድረግ ጭምር እንጅ በንጥረ ነገራዊ ግንኙነታቸው ከህይወት አልባነት ሲወጡ ህያው ሁነው ለመኖር አንጅ ሰመሞት አይደለም ሞት ህይወት አልባነት ነው ህይወት አስገኝ ንጥረ ነገሮች ደግሞ ወደ ህይወት አልባነት ወደ ሞት እንዳይመለሱ ሁነው ህያውነትን ያገኙት ከ ቢሊዮን ዓመት በፊት ጀምሮ እስካሁን ድረስ በእንስሳትና በኣትክልቶች ውስጥ ሁኖ ህይወት አለ ወደፊትም ይኖራል በመሆነም ሞት በዘር ንጥረ ነገሮች ላይ ስልጣን የሰውም የሞት ስልጣን የሚገለፀው የክር ንጥረ ነገሮች እንዲኖሩ ሰመጠበቀ ዕቃ ሁና የሚያገለግለው አካሉ ላይ ነቡ ከዚህ በተጨማሪ የዘር ንጥረ ነገሮች ለሚሜፈልጉተ አገልግሎት አካልን ሲገነቡ መጠቀሚያ ጊዜውን ዕድሜዐውን ወስነውሰት ነፀ ይህ ማለት አካልን እስከፈለጉበት ጊዜ ይጠቀመብታል አካሉም የዘር ንጥረ ነገሮች ክወሰነለት ጊዚ በላይ መኛር አይችልም ስለሆነም ይሞታል ክዚህ መረዳት የምንችለው ሞት ህይወት እየተባዛ ተጣይ ሁኖ ለመናር እንዲችል ይናርበት የነበረውን አካል ቀይሮ በሌላ አዲስ አካል ለመኖር ሲል በሚፈጥረው ፃዛደት የሚከሰት ነው አንድ ሰው በእርጅና ሲሞት በአርሱ ውስጥ ያለው ዘር በቃኸኝ በአንተ ዕደውዮ ም ዯ ኢሔዜሙጋሙአርጋጠ ቫዓ። በመጀመሪያ እግዚአብሔር ፈጣሪያችን ስሰሆና እግዚአብሔር የሚሰራውን አስጠአቅዶ ከአላማ ከግብ ጋር በመሆነ እንዲሁም አግዚአብኤር በራሱ ሙጮሉዕ እንከን አልባና ጉድለት የሌለበት የሆነና የራሱ ህልውናም ትርጉሦ ያለው በመሆነ ነው ሰው በእግዚአብሄር አምሳል ስሰ ተፈጠረ እግዚአብፎር ደግሞ በራሱ ትርጉም ያለው ስለሆነ የሰውምሦ ህይወጉ ትርጉም ይኖረዋል ሌሎች ፍጥፈረታትተለይም ደግሞ ግዙፉ ህዋ ሰአሳትጉ የሚበዘበትቅ ስለሆነ በተወስነለት ጊዜ ስለሚጠፋ ህልውናው ትርጉም አለው ከምንል ይልቅ የለውም ብንል የተሻለ ይሆናል እስዚ አሁን ደግሞ ይህን አመለካከት በተቃራኒ ሁነን እንመልከተው ከላይ በተረዳነው ግንዛቤ መሰረት የሰው የህይወት ትርጉም ከራሱ ከሰው አያገኘውም ከእርሱ ውጭ ከሆነው ከእግዚአብሔር ነው በቪህ አስተሳሰብ ሰው ትርጉም ተቀባይ እንጅ ትርጉም የሚገኝበት አይሆንም ይህ ማለት የሰው ህይውት ትርጉም የሚያገኘው ክእግዚአብሔር ነው ብለን የምናምን ከሆነ ሰው ክራሱ በሆነ ነገር ለራሱ ህይወ። በማሳደግ ጥቅም ላይ ያልዋለውን የመሬትንና የህዋን የተፈጥሮ ሀብት የሰው ዘር በሙሉ ተጠቃሚ አንዲሆን በማስቻል ሰው እንደፍላጎቱ መኖር የሚችልበት የህብረተሰብ ሥርዓትና የቴክኖሎጅ ፅድገት መድረስ የህይወትን ትርጉም ያስገኛል ዝ ከዚህ በማስቀጠል ደግሞ ህይወት ትርጉም የለውም የሚሉትን ፈላስፋዎች እንመለክታለን ምንምኳ እነርሱ ህይወት ትርጉም የለውም የሚል አቋም ቢኖራቸውም ያቀረቧቸውን ሀሳቦች እያስተካከልን ለህይወት ትርጉም የሚገኝባቸው እናደርጋቸዋለን አልበርት ካጮ የተፈጥሮ ሥርዓት አፅምራዊ ባለመሆኑ ሰው እንደሀሳቡ ምኞቱ መኖር ስለማይችል ህይወቱ ትርጉም አልባ ነው ይህ አመለካከት ሊስተካከል ካሙ ያቀረበው ሰው በተፈጥሮ ላይ ክብሩን የሚያስጠብቅ የአይበገፊነት ስብዕና መዓናጠር ሳይሆን የተፈጥሮ ህግ የስውን ፈቃድ መከልከል እንዳይችል ተግባራዊ በሆነ በሳይንስና ቴክኖሎጅ አውቀት መቆጣጠር የሚችል ታላቅ ሰብሰና መቼጠር ጮቻል ነው ኒቼ የስህተት አስተሳሰቦችና እምነቶች ትርጉም የማይገኘበትን ነገር ትርጉም ያለው አድርገው በማቅረባቸው ሰው በስህተት ህይወቴ ትርጉም አለው ብሎ እንዲኖር ኣድርገውታል ኒቼ ለዚህ ችግር መፍትሒ አድርጎ ያቀረበው የስህተት እምነቶችን ውድቅ ያደረገና በራሱ ማኘነትና ችሎታ መኖር የሚችል ሰብዕና በላዬስብነትን መገንባት ነው ይህ አመለካከት ሲስተካከል በላዬሰብነትን ግለሰባዊ ከማድረግ ይልቅ የስው ዘር ለስቃይ ከዳረጉት ችግሮችና ከተፈጥሮም እሃ የሚያደርገው ግልጽ የሆነ ግብ ሐሕአይወቻ ሦሃርኙምሥ ዖርሳዕፍና የአደጋና ይማኛዮሦ ዳ ድታቶና ፈነዮኑ የሚያሳካ ሰው የሆነ ሁሉ በላዬሰብ እንዲሆን ማስቻል በዚህም ፈቃድ ኃይል ዞቦካሸ የነበረውን ሰው ህዋ ሳይ ተጽፅኖ ፈጣሪ ወፀፍዩ ጄዐናፐክ ከፍ ህክፎዩ ማድረግ ከተቻለ ሰው ለህይወቱ የተሟላ ትርጉም ያገኛል « ሾፕንሃዉር አስከፊ ማህበራዊ ቀውሶችና የጤና ችግሮች በመኖራቸው የሰው ካላጎጎነ መርካት ስለማይችል ህይወቱ ትርጉም አይኖረውም ሾፕንፃወር ያቀረበው መፍትሔ በችግሮቹ ተስፋ በመቁረጥ ራስን መግደል ሳይሆን እርካታ የሚሹ ፍሳጎቶችን በመግደል ጂኒየስ በመሆን ችግሮችን ሁሉ አሸጎፌ እኖራለሁ የሜል ፈቃድ መፍጠር ዘ ሠ ዘ ነው ይህ አመለካከት ሲስተካከል ፍላጎትን መግደል ሳይህሆን በሳይንስና ቴክኖሉጅ እውቀትን በማሳደግ ፍላትኑን የሚከለክሉ ችግሮችን አስወግዶ በመኖር ፈቃድን ማሳካት ዘ መሆን ትርጉም የሚገኝበት ህይወት ይሆናል « ቴይለር የድግግሞሽ ኑሮ ለመኖር በመገደዳችን ህይወት አሰልቺና ከንቱ ሁኗል ቴይለር ያቀረበው መናትሔ ድግግሞሹን የሚያስቀር ግብፍጻሜ ያለው ተግባር ማከናወን ነው ይህ አመለካከት ሲስተካከል አሰልቺ ከሆነ የድግግሞሽ ነር ለመውጣት ግለሰቦች ከሚያከናውኑት ፍፃሜ ያለው ተግባር ባሻገር የሰው ዘር በሳይንስና ቴክኖሉጂ ውጤቶች ህይወትን ትርጉም የሚያሳጡ ችግሮችን ሙሉ በሙሉ በማስጠገድ የሚችልበትን ግብ ማሳካት ከተቻለ ህይወት ትርጉም ያገኛል እነዚህ እንግዲህ ለህይወት ትርጉም ፍንጭ ያገኘንባቸው የፍልስፍና አመሰካከቶች ሲሆኑ ሳይንስና ቴክኖሎጅ እጅግ ከፍተኛ የሚባለውን ደረጃ ሲደርሱ ሰው ከችግሮቹ ተላቆና ተፈጥሮን ተቆጣጥሮ መኖር ሲችል ከሚያገኘው ማንነት ጋር በማያያዝ ሊገለጽ የሚችለው የህይወት ትርጉም ነው እዚህ ላይ መረዳት ያሰብን በታሪካችን የምናውቃቸው ፈሳስፋዎች ሰህይወት ትርጉም ፍንጭ ወይም መንደርደሪያ ወይም አመላካች መረጃ የሚሰጡ እንጅ ሰው ወደፊት በአድገቱ የሚያሳካቸውን ግቦች መሰረት በማድረግ የህይወት ትርጉሙ ምን ሊሆን አንደሚችል ግንዛቤው የሴሳቸው መሆኑን ነው በዚህ መጽሐፍ የምንረዳው የህይወት ትርጉም በፈላስፋዎች የተፈጠረውን ክፍተት የሚሞላና ከእነርሱ የተገኘውን ፍንጭ ሰጭ አውቀት መነሻ አድርጎ ሰው የሚደርስበትን የመጩረሻ የእድገት ግብ መሰረት ያደረገ ይሆናል በዚህ መሰረት የሰው ህይወት ትርጉም የሚያገኘው « ታላላት ሳይንሳዊ ተግባሮችን በማክናወን ማህበራዊና ተፈጥዕዊ ችግሮችን አሶግዶ መናር ሲችል ከተፈጥሮ ተጽእኖ ነጻ መውጣትና ግብታዊ የህዋ አንቅስቃሴ የደህንነቱ ስጋት መሆን እንዳይችል ሲያደርፃው ሙሉ እርካታ በመላበስ ደስተኛ የሆነ የአረጅጀም አድሜ ባለቤት ሆና መኖር ሲችል እና » እነዚህ ህይወትን ትርጉም ያለው የሚያደርጉ ታላላቅ ተግባሮች እንዲሳኩ ተግባራዊ ተሳትፎ ማድረግ ስነምግባራዊ ኑር መምራት የፍቅርና የሰላም ሰው መሆን ሲችል ነው ከዚህ በማስቀጠል ደግሞ ከሐይማኖት ሊገኝ የሚችለውን የሕይወት ትርጉም እውቀት እንረዳለን ከጠይማኖታዊ መጽሐፍት በተለይም ከመጽሐፍ ቅዱስ መረዳት እንደሚቻለው ሰው በእግዚአብሔር ምሳሌ የተፈጠረበሐጢያት ይእዴወሦ ሃፒ ያያ ዴ ዴፌ ኢዜኢፌ የወደቀና በጓ። ህይወትም ሰውም አስቦ ከሚሰራ ሀይል አሰመፈጠበራቸው አስቀድሞ በታሰበ አቅድና ግብ አሰመፈጠራቸውን ያመሰክታል በዚህ መስረት ሰው በእርሱ የሚከናወን አላማ ወይም ግብ እንዲኖረው ሁኖ ባለመፈጠሩ ሰው ከአፈጣጠሩ የህይወቱን ትርጉም ማግኘት ፈር በሳይንስ ዘፍጥረት መሰረት ሐፅለይድወሦ ሦርፇም ያፍሳያዩና ጾሏይ ጎና ይፈይደማኖተ ለ ድቃኑና ጎታፉ የሰውን የህይወት ትርጉም ለማወት አንችልም ሳይንስ ከአፈጣጠራችን ትርጉም ልናገኝበት እንደማንችል መርዶ ቢነኘሪንም በአዝጋሚ ለውጥ ስለተገኘው ሰው ማንነት ያሳወቀን ነገር ግን በተስፋ እንድንሞላ አስችሎናል የህይወትና የሰው አፈጣጠር አጋጣሚና ትርጉም አልባ ቢሆንም ህልውናቸው በተመሳሳዩ ትርጉም አልባ ነው ማለት ከይደለም ምዕራፍ ላይ እንዳየነው ህያውያን ፍጥረታት ያላቸው የአካል አወቃቀር በስርዓት የተደራጀ በመሆኑና በአካላቸውም ግብ ያለው ተግባር ስለሚያከናውኑበት ህልውናቸው ትርጉም ያለው ሰሰመሆኑ ተመልክተናል ከማንኛውም ህያው ፍጥረት በተለዬ ሰው በአዕምሮው ችሎታና በሚያከናውናቸው ተግባራት ያስገኘለት የተለዬ ማንነቱ ላይ ተመስርቶ ሰው ሁጌ የተፈጠርሁት ለዚህ ነው በማለት ለህይወቱ ትርጉም መስጠት አንዲችል አድል ፈጥሮለታል ከዚህ መረዳት የምንችለው ህዋም ከአፈጣጠሩ ትርጉም አልባ ይሁንጅ በሂደት ሰውን ማስገኘት በመቻሉ ትርጉም አልባ ከመሆን ድኗል በመሆኑም ትርጉም ህዋ ህይወት ወይም ሰው ሲፈጠር አብሮ የተፈጠሪ ሳይሆን የህያዊያን ፍጥረታት አዝጋሚ ለውጥ ሰውን ማስገኘት በመቻሉ የተገኘ ነው ይሁንጅ ሰው ተፈጥራዊ በሆነው መንገድ ብቻ በአዝጋሚ ለውጥ አሁን የደረሰበት ደረጃ አልደረሰም። በህሲናው አስተሳሰብና በሚፈጥራቸው ነገሮች ጭምር እንጅሯ ይህ ማለት ሰው የአሁኑን ሰብዕናውን ያገኘው በሁለት መንገዶች ነው ማለት ነው የአዝጋሚ ሰውጥ የሰጠው ፀጋና ከተፈጥሮ ውጭ በራሱ የህሊና ሀቅም በስራውና በማህበራዊ ኑሮው ያስገኘው ማንነት ነው በዚህ የልዩነት ማንነቱ ሰው ከግብታዊ ተፈጥሮ እንቅስቃሴ በላይ የሚሆን በአፅምሯዊ ህግ በምክኑያዊነት ሀሳቡ እንዲከናወንለት የማድረግ ሀቅም አግኝቷል የሰው ህይወት ትርጉም ከዚህ ሀቅም ይመነጫል የትርጉም ምስጢሩ እንግዲህ ከግብታዊነት ነዓ መውጣት ከተቻለበት ህሊና ላይ ይገኛል ማሰት ነው ሰው በህሊናው አማካኝነት ከግብታዊነት ራሱን ነፃ አውጥቷል ከግብታዊነት ነፃ መውጣት ከምክንያት አልባነት ነፃ መውጣት ነው ከምክንያት አልባነት ነዛ መውጣት ደግሞ ከትርጉም አልባነት ነዓ መውጣት ነው ስለሆነም ምክንያታዊ የሆነው ሰው ህይወቱ ትርጉም አለው በሌላ አገላለጽ ትርጉምን የሚያሳጣው ነገር ግብታዊነት ነው የግብታዊነት አብይ መገለጫ ደግሞ ኢ ምክንያታዊነት ህሊና ቢስነት ነው ሰው ደግሞ ምክንያታዊ ነው በመሆኑም የህይወት ትርጉም የሚገኘው ከሰው ነው ሰውን ደግሞ ለምክንያታዊነት ያበቃው ህሊናው ነው ስለዚህ የሰው የህይወት ትርጉም መገኛው ከህሊናው ነው ከሰው ህሊና ውጭ ትርጉም የለም ህሊና ሰውን ትርጉም ከሚያሳጡ ነገሮች ይታደገዋል እንዲሁም የመጨረሻ የሆነውን የህይወት ግቡን እንዲያሳካ ያስችለዋል ይስይሠት ያርም ዴ ዴፌዴጫጨ ዉዉዉዉዉ ክጻመዉ ህይወት ትርጉም ከሜያሳጡ ነገሮች ውስጥ የአዕምሮን ህግና ፈቃድ የሚጻረሩ የተፈጥር እንቅስቃሴዎች ነፃነትን የሚነፍጉና ለስቃይ የሚደርጉ ማህበራዊና የጤና ችግሮች አንዲሁም ህልውናን የሚያጠፋው ሞት ዋና ዋናዎቹ ናቸው ሰው ከእነዚህ የትርጉም አልባነት መንስኤዎችራሱን ሊታደግ የሚችለውና ህይወቱ ትርጉም ሊያገኝ የሚችለው በህሊናው የመፍጠር ሀቅም ነው ህሊናው ማለትም ሳይንስና ቴክኖሎጅ ሰውን ከችግሮቹ ይፈታዋል በህዋ ውስጥ ተዘልሎ እንዲኖር ያስችለዋል ተፈጥሮን የመምራት ሀቅም ያስገኝሰታል ከሞት ይታደገዋል ወይም ሞት በፈቃዱ ብቻ እንዲሆን ያደርገዋል እነዚህ ሰው በመጨረሻው የእድገት ዘመነ የሚያሳካቸው ግቦች ሲሆኑ የህይውዩ ትርጉም መገኛዎች ናችው ይህ ማሰት ሰው ከዚህ አይነት የህሲና ሀቅም ደረጃ መድረስ ካልቻለ ህይወቱ ትርጉም አልባ ይሆንበታል ማለት ነው ከዚህ የመጨረሻ ኘብ መድረስ ካልቻለ በማነኛውም ጊዜ በግብታዊ የተፈጥሮ እንቅስቃሴ አጠቃላይ ዝርያው ሊጠፉ ይችላል ማለት ነጡ በችግሮቹ እየተሰቃዬ ደስታና ሰላም አጥቶ መሞት እጣፈንታው ሁኖ ይቀራል ማለት ነው ይህ ደግሞ ሰው ነገ በእርሱ ላይ ስለሚሆነው ነገር ማወትና መወሰን የማይችልበት ትርጉም አልባ ሀይወት ነው ይህን ትርጉም አልባነት መቀልበስና ነገሮችን በሙሱ በህሊናዊ ህግና ፈቃድ መምራት መቻል ህይወቱ ትርጉም እንዲያገኝ ያስችለዋል ይህ ሳይንስን መሰረት አድርገን የምንረዳው የሰው የህይወት ትር። ትርጉም አጽንዖት ሰጥተጡ የሚገልጹት የመጽሐፉ ክፍሎች አብዛኛዎቹ ጽንሰ ሀሳባዊ ይዘታቸው የጎላ መሆነ ነው ይእይወዱ ሃዢፒኙም መመ መ መመመ መ መመመ መመመ ይሁንጅ በዚህ መጽሐፍ ስለ ህይወት ትርጉም የምንረዳቸው ነገሮቸ በፍልስፍና በሐይማኖትና በአፈታሪኮች ከምናውቃቸው አስደናቂ ሀሳባዊ የሆኑ አስተሳሰቦች የተለዩ ነው በዚህ መጽሐፍ ምናገኘው የህይወት ትርጉም የተመሰረተው ምዕራፍ ላይ እንዳየነው ህያዊያን ፍጥረታት ካላቸው ተፈጥሯዊ ባህሪ በተለይም ደግሞ ሰው በአዝጋሚ ሰውጥ ካካበተው ተፈጥራዊ ማንነቱና በህሊናው የፈጠራ ሀቅም ካስገኛቸው የሥራው ውጤቶቹ ላይ የተመሰረተ ነው ስለዚህ በዚህ መጽሐፍ የምናገኘው እውቀት የእስካሁኑ የሰው የሥራ ውጤቶችና ወደፊት ሊደረስበት የሚችለውን የሳይንስና የቴክኖሎጅ እድገት ግንዛቤ በማስገባት መግለጽ የሚችል በመሆነ ክሀሳባዊነት የተላቀቀ ነው ሳይንስና ቴክኖሎጅ መፍትሔ መስጠት ያልቻሏቸው እጅግ ብዙ ችግሮች በመኖራቸው የሰው ኑሮ በጉስቁልና የተሞላ እንደሆነ ይታወቃል በተፈጥሮ ክስተት ምክንያት በማነኛውም ጊዜ አጠቃላይ የሰው ዘር ከመቅጽበት ከመኖኖ ወደ አለመኖር ሊቀየር ይችሳል እነዚህ ሁኔታዎች የሰውን ህይወት ትርጉ አሳጥተውታል ስለዚህ የሰው ህይወት ትርጉም እንዲያገኝ ከእነዚህ ችግሮች ነፃ መውጣት ያስፈልጋል ይሁንጅ ሰው ካሉበት እጅግ ብዙና ውስብስበ ችግሮችና ከህዋሞ ስፋት ጋር አሁን ያለንበትን የዕድገት ደረጃ ስንመለከተው የህይወት ትርጉም ማረጋገጥ የምንችልበት ደረጃ እንዳልደረስን እንረዳለን በዚህ ምክንያት ከሀሐይ በታች ሰው የሚደክምበት ነር በሙሉ የህይወት ትርጉሙን ሊያሳካ የማይችል ሁኖ ሊሰማን ይችሳል በመሆኑም ሰው በአውቀቱ ከተፈጥሮ በላይ በመሆን ፈቃዱን አሳክቶና ደስ ብሎት በመኖር የህይወት ትርጉም ያገኛል የሚለውን አመሰካከት ሰመቀበል ከባድ ይሆንብናል ብንቀበለውካ ሀሳባዊ ወይም ምኞታዊ አስተሳሰብ አድርገን የምንቀበሰው ይሆናል ስዚህ ችግር እንደመፍትሔ የሚያገለግሰን አንድ ነገር እናስብ ሰው አሁን ካለው የሳይንስና የቴክኖሎጅ እድገት እየቀጠለ ሲፄድ ከብዙ መቶዎች ወይም ሺህ አመታት በኃላ ምን አይነት ፅድገት ይደረሳል። በሳይንስ ህዋ ከቢግባንግ ተፈጠረ ስንል አስተሳሰባችን ትክክል ነው ምክንያቱም እግዚአብሔርም ሆነ ቢግባንግ ምንም አይነት ቁሳዊ ማንነት ከመጀመሪያውም ስለሌሳቸው ነው ይህ የሚያመሰክተን ቁሳዊ ነገሮች ሊፈጠሩ የሚችሉት በካዶ ሀይል ብቻ መሆኑን ነው ሰው ህዋን መፍጠር ደችላል ብንል ራሱን ሄት አድርጎ ለሚለው ጥያቄ መልስ አናገኝም ሰው ቁስ አካል ስለሆነ ሴላ ቁስ ሰማስገኘት ራሱ የሚኖርበት ቦታ ስሰሚያስፈልገው ከእርሱ በፊት አስቀድሞ የተፈጠረ ቁሳዊ አካል ህዋ መኖሩ የማይቀር በመሆኑ ፈጣሪ እግዚአብሔር የመሆን ምንም አይነት ተስፋ የለውም ነገር ግን ሰው ፈጣሪን መሆን ባይችልም የፈጣሪን ባህሪ ይዞ መኖር ይችላል ችግር አልባ ኑሮ መምራት ከቻለ እውቀቱ ከተፈጥሮ በላይ ከአደረገው ፈቃዱ ሳይከለከል መኖር ከቻለና በራሱ ሀቅም ዘላለማዊነትን ከተቀዳጀ አምላኬ ብሎ የሰገደለትን ባህሪውን ተጋራው ማለት ነው እነሺህ ስኬቶች የሰው እውቀት ሙላት ልክ መገለጫዎች ናቸው የህሊና የፈጠራ ሀቅም ህዋን ማወቅና በህዋ ውስጥ ያለውን ሀይል መጠቀም የሚችልበት የእውቀቱ የመጨረሻ ደረጃ ሲደርስ የአምላኩን ባህሪ ተጋርቶ መኖር የሚችልበት የእድገት ደረጃ ነው እነዚህን ታሳላቅ ግቦች ሳይንስና ቴክኖሎጅ ከብዙ መቶዎች ወይም ሺህ አመታት በጊላ ስኬታማ ያደርጓቸዋል ተብሎ የሚታመኑ ቢሆኑም ከመጽሐፍ ቅዱስ መረዳት የሚቻለው እግዚአብሔር አስቀድሞ ለሰው የገባቸው ቃል ኪዳኖች ሁነው እናገኛቸዋለን በዚህ መሰረት ሳይንስ በከፍተኛ የእድገት ዘመነ የሚያሳካቸው ግቦች በሐይማኖት አስቀድመው የተገለጹትን ይሆናል ስለዚህ ስው በሐይማኖት እምነቱ ለህይወውኦ ትርጉም የሚያገኝባቸው ነሮች ሳይንስ ተግባራዊ አድርጎ በማሳየት የህይወት ትርጉሙን ተጨባጭ ያደርግለታል በዚህ መሰረት የሰው የእውቀቱ መላት ልክ ሞትን ሲውጥለት እንደፍላጎ ቴ መኖር ሲያስችለው ችግሮቹን ጠራርጎ ሲያጠፋለት በህዋ ላይ ተክል ይሌ እንዲኖር ሲያስችለውና ደስታው የማይነጥዓ ሲያደርገው ህይጠጡቴ ት ርጉም ያገኛል ይሀ እንግዲህ ሰው መሰረታዊ ችግሮቹን የሚያስወግድበትና ው ዋስትና የሚያገኝበት በዘመን ፍፃሜ ዕውን ሁ ሐሐነበ በመፇዳሾሦሥ አይወታ ሦርምሮሓው ማድረራፇ መጽሐፍ ቅዱስ በዘመን ፍፃሜ የሰው ዘር ዋና ጠላት የሆነው ሞት ይሻራል ይሳል ቆሮ ሞት ተሻረ ማለት የሚሞት ሰው አይኖርም ማለት ነው በዚያን ጊዜ የክርስቶስ የማዳን አገልግሎት ስለማይኖር ክርስቶስ ራሉ የመለኮት ባህሪ ብቻ ይኖረውና እግዚአብሔር ሁሉ በሁሉ በመሆን የምድር ስርዓት ፍጻሜ ይሆናል በሳይንስ የዘመን ፍጻሜ የተፈጥሮ ስርዓትና የሞት ስልጣን በህሊና የፈጠራ ሀቅም ተሸንፈው ሰው ታላቅ ሰብዕና በመቀዳጀት ህይወቱ የተሟላ ትርጉም የሚያገኝበት ዘመን ነው ዘላለማዊነትና የሕይወት ትርጉም ከላይ ከቀረበው ማብራሪያ መረዳት የሚቻለው ሳይንስም ሆነ ሀይማኖት የዘመን ፍጻሜ ያላቸው መሆኑንና መድረሻቸውም ሞት አልባነት ወይም ዘላለማዊነት ነው በሕይማኖትም ሆነ በሳይንስ ተስፋ የሚደረገው ዘላለማዊነት ሰው ክሞት ለመዳን ካለው ከፍተኛ ፍላጎት የሚመነጭ ሀሳብ ብቻ ሳይሆን የቁሳዊ ነገሮች ተፈጥሯዊ ባህሪም መገለጫ ነው ከዚህ በፊት አንደተረዳነው ዘሳለማዊነት የዘር ንጥረ ነገሮች ተፈጥሯዊ ባህሪ ነው ሞትን የምንረዳው የአካላችን የደም ዝውውር ወይም የህሲና ተግባር ሙሉ በሙሉ መቆም አድርገን ነው ከዘር ንጥረ ነገሮች አንጻር ካየነው ግን ሞት የሚባለው በዘሩ ውስጥ ያለው ህያውነት መቆም ነው በዘር ውስጥ ሊከሰት የሚችለውን ሞት በመውለድ እንቋቋመዋለን በአካል ላይ የሚደርሰውን ሞት ግን መክላከያ የለንም የሥነህይወት ሀክጪጨነ ሳይንስ ግልጽ እንዳደረገው አካላችን የዘር ንጥረ ነገሮቻችን ለዘላለም ለመናር የሚያስችላቸው ወይም ሞትን ተሻግሮ ለማሰፍ የሚያስችላቸው ዕቃ ነው በመሆኑም የአካላችን ሞት በዘር ንጥረ ነገሮች አስቀድሞ የተወሰነና የሚታወቅ በመሆኑ ተገቢ ነው ለዘር ንጥረ ነገሮች አካላችን እቃቸው በመሆኑነ እቃ ደግሞ የአገልግሎት ዘመን ስላለው በጊዜ ገደቡ መሰረት አገልግሎቱን ፈጽሞ መቆሙ መገቱ ትክክል ነው ለዘር ንጥረ ነገሮች የአካል ሞትሞት ሳይሆን ከአገልግሎት ውጭ መሆን ነው ለዘር ንጥረ ነገሮች ትክክለኛ ሞት የሚባለው በእነርሱ ውስጥ ያለው ህይወት ሲጠፉ እንጅ በአካል ውስጥ ያሰው እስትንፋስ መቆም አይደሰለም በመሆነም ለዘር ንጥረ ነገሮች የአካል ሞት አያስጨንቃቸውም የአካል ሞት የሚያስጨንቀው ህሲናን ነው የዘር ንጥረ ነገሮች በእነርሱ ላይ ሞት እንዳለ ተረድተው ከሞት የመዳን ተግባር በመራባት እንደሚፈጽሙ ሁሉ ህሊና በእርሱና ከእርሱ ጋር ህልውና ያላቸው የአካል ብልቶች ላይ ሞት መኖሩን ቢረዳም ከሞት ለመዳን የሚያስችለው ተፈጥራዊ መንገድ የለውም የህሲና ተፈጥራዊ ባህሪ ለችግሮች መልስ መስጠት በመሆኑ በእርሱ ህልውና ላይ በተጋረጠበት ሞት መፍትሔ መሻቱ የማይቀር ይሆናል የአካልን ሞት ለማስቀረት ህሊና በሀሳብም በተግባርም ጥረት ከማድረግ አይታቀብም በመሆኑም አካል የሚሻው ሞት አልባነት ዘላለማዊነት የህሊና ጥያቄ ነው የዘላለማዊነት ጥያቂ መነሳቱ እንደዘር ንጥረ ነገሮች ሁሉ ህሲናም ራሱን ከሞት የማዳን ተግባር ውስጥ መግባቱን ያመለክተናል በመሆነም የዘላለማዊነት ሀሳብ የአዕምሮ ዕድገት ውጤት ነው የዘር ንጥረ ነገሮች ዘላለማዊ መሆን ተፈጥድይዊ ነው አካልን ዘላለማዊ ማድረግ ግን የተፈጥሮ ህግና ባህሪ ለኢይወች ሃቫምም ጨጨ መመ አይደለም ህሊና የአካልን ዘላለማዊነት ሲያስብ ከተፈጥሮ ህግ በላይ መሄዱን ያሳዬናል ዘላለማዊነትን የሚያስብ ህሊና ደግሞ የሰው ህሲና ብቻ ነው በመሆኑም የዘላለማዊነት ጥያቂ መነሳት ሰው ከተፈጥሮ በላይ ለመሆ ነ ያኝጡ ፍላጎት መገለጫ ነው በተፈጥሮ ህግ አካል መሞት አለበት ህሊና ደግሞ መሞት የለበትም የሚል ከሆነ ሰውና ተፈጥሮ ቅራኔ ውስጥ መግባታቸውን ያመለክታል። ይመልከቱ ይአይወሶ ተርኦም ዴጹሖጫሙጨጩመኤጨ መመመ የሚያጠናበትና የሚያውቅበት ከፍተኛውንና ፍጹም የሆነውን ሀሳብ ማሳየት ነው የሳይንስ እውቀት የቁስ አካል እውቀት በመሆኑ ፍጹም ሀሳብን ሊገልጽ ስለማይችል ሔግል ሰሳይንስና ቴክኖሎጅ የሰጠው ቦታ ዝቅተኛ ነው ይህ አንግዲህ የሀሳባዊያን አመለካከት ከፍተኛው ደረጃ ነው የሳይንስና የቴክኖሎጅቿ እውቀት የሰውን ችግሮች በመፍታት ለህልውናው ዋስትና ሁኖት ሰህይወቱም ትርጉም እንደሚያስገኝለት ሔግል በትክክል መረዳት ባይችልም ሀሳባዊ በሆነው አመሰካከቱም ቢሆን እውቀት ሀሳብ ሲያድግ ሰው የአምላኩን ባህሪ መውረስ የሚያስችለው መሆኑን መግለጽ በመቻሉ ለህይወት ትርጉም ጥናት የራሱን የሆነ ድርሻ እንዳበረከተ እንረዳለን ህሊና በሐይማኖታዊ አስተሳሰብ ፈጥሮት የነበረውን ከትርጉም አልባነት የሚያወጣው የእምነት መንገድ በፍልስፍና አመለካከት አጠናክሮት በመጨረሻ በሳይንስና በቴክኖሎጅ በተግባር ሊያረጋፃሃጥ ረጅም ጉዞ በማድረግ በመጨረሻ ላይ ሊደርስበት የሚችለው የመለኮት ባህረያት የሆኑትን ዘላለማዊነት ራስን ሁኖ በመኖር የሚያገኘው ሥጮሉ ነጻነት ችግር አልባነትና የማይጓደል ደስታን መውረስ መቻል ነው በመሆኑም ሰው የመሰኮትን ባህሪ በእምነት ሳይሆን በሳይንስ በተግባር አፈጋፃጦ መናር ሲችል ህይወቱ ከንቱ ከመሆን ይተርፍና ትርጉም ያለው ይሆናል በሳይንስና በቴክኖሎጅ ዕድገት የመሰኮትን ባህሪ መውረስ ሲቻል ሰው ክፍተኛ የሆነ የሰብፅና ደረጃ ይደርሳል አሁን የህይወት ትርጉም ተሟልቶልን ከማንገኝበት ዝቅተኛ የሰብዕና ደረጃ በሳቀዋ ሁኔታ የህይወት ትርጉም ተሳከቶ መኖር የሚቻልበት ከፍተኛ የሰብዕና ደረጃ ልዕሰሰብዕና ይባላል በዚህ መሰረት በሕይማናት የመለኮትን ባህሪ መውረስ እንደምንሰው ሁሉ በሳይንስ ልፅለሰብዕና መቀዳጀት እንሳለን ልዕለስብዕና ሰው ከህይወት ትርጉም አልባነት ሙሉ በሙሉ ተላቆ የሚኖርበት በሌላ አገላለጽ የህይወት ትርጉም በተሟላ ሁኔታ አሳክቶ መኖር የሚችልበት ከፍተኛ የሰብዕና ደረጃ ነው ልዕሰሰብዕና የሰው እውቀት ሙጮላት ልክ በሚያስገኘው የሳይንስና የቴክኖሎጅ ዕድገት የህይውት ትርጉም አልባነት መንስኤዎችን በሙሉ ጠራሮጎ ሲያጠፋ እውን ይሆናል ልዕለሰብዕና ሰው በራሱ ሙሱና ብቁ ሁኖ የሚኖርበት ማለትም ከማንሃ ምንም ሳይፈልግ በራሱ ችሎታ ፍላጎቶቹን በሙሉ አሳክቶ የሚኖርበትና በህዋ ላይ ብቻውን ጌታ ሲሆን የሚጎናጸፈው የላቀ ሰብዕና ነው አሁን የምንኖረው ሕይወት ትርጉም ይኖረዋል ። ብታያ በመሥዳጅ ሐይወ ት ሃፒኙም ያው ማድረ እነዚህ ሁሉ ችግሮች ቢኖሩብንም ህይወታችን ሙሉ በሙሉ ትርጉም አልባ አይደለም ችግሮችን ተራ በተራ እንዳልነበሩ እያደረግናቸው እንገኛለንና ስለዚህ አሁን የምንኖረው ህይወት ትርጉም የሚያገኘው የትርጉም አልባነት መንስኤ የሆኑ ችግሮችን ሰማስወገድ በሚደረገው ጥረት ውስጥ ድርሻችንን በመወጣጉ ነው ከዚህ በተጨማሪ የአሁኑ ህይወታችን ትርጉም አሰው እንድንል የሚያስችለን ወደፊት የህይወት ትርጉሙን ሙሉ በሙሉ የሚያሳካ ልፅለሰብና ደረጃ የሚደርስ ህዝብ እንደሚኖር እርግጠኞች ስለምንሆን ነው የአሁኑ ህይወታችን ትርጉም አለው ለማለት ልዕለሰብዕና ደረጃ ከደረሰ ህዝብ ጋር የተያያዘ ሊሆን ይገባዋል የአሁኑ ህይወታችን ከመቶዎች ወይም ከሺህ አመታት በጊላ የህይወት ትርጉሙን አሳክቶ መኖር የሚችለው ትውልድ ጋር ለሰው ዘር ኑሮ መሻሻል በምናበረክተው ድርሻ ስሰሚተሳሰር የዚያ ትውልድ የህይወት ትርጉም የተሟላ መሆን የእኛም ህይወት ትርጉም እንዲኖረው ያደርገዋል ልዕለሰብዕናው መቀዳጀት የሚያስችለው ደረጃ እንዲደርስ ድርሻችንን ስንወጣ ህይወታችን ክንቱ እንዳልሆነ እንረዳለን ሰው ልፅለሰብዕና ደረጃ መድረስ ሳይችል ቢቀር ግን የእኛም ህይወት ትርጉም አልባ ሁኖ ይቀራል ስለዚህ ህይወታችን ትርጉም አልባ ሁኖ እንዳይቀርብን የሰውን ዘር በሳይንስና በቴክኖሎጅ ለላቀ ሰብዕና እንዲበቃ የበኩሳችን አስተዋጽኦ እናድርግ በሞትና በተለያዩ ችግሮች ምክንያት ህይወታችን ትርጉም እንዳጣብን የሚሰማን ካለን መጽናኛ አለን አንገታችንን ያስደፉን ችግሮች በሳይንስና በቴክኖሎቿ ድራሻቸውን የሚያጠፉ ታላቅ ህዝብ ይኖራልና የሰው ዜር ታላቅ ተስፋ አለው ከትርጉም አልባነት ሙሉ በሙሉ ይወጣል በዚህ ደስ ይበለን ዋናው ነገር ለሰው ዘር ፅድገት ምን ያበረከትሁት ነገር አለ ። ምክንያቱም አደጋው ከቢሊዮን አመታት በሏላ መሆኑ ህይወታችን ትርጉም አልባ ሊሆን ነው የሚል አጣዳፊ የሆነ ናዛርፃት በሰው ዘር ላይ እንዳይወድቅ ያደርጋልና ዋናው ነዝር ግን ሰው የሚሲጋበትን የትርጉም አልባነት አደጋ የመቀበልበስ ሀቅም ያለው መሆኑ ነጡ ሳመፊቄዯ በመቸፇዳጆኞ አይወታያ ሃዢም ያሙ ማድረ የሰው ህሲና የፈጠራ ሀቅም እንዲጎለብት ምቹ ሁኔታ ባንፈጥርለት ወይም ደግሞ ሳይንስ በራሱ መንገድ በነጻነት እንዳያድግ በህግ ስር አድርገነው ብንኖርና ሳይንስ አሁን ባለው አዝጋሚ የሆነው እድገቱ ብቻ ቢቀጥል አንኳ ሚሊዮን አመት አይደለም በመቶዎችና በሺህ አመታት ጡስጥ ሰው ያሉበትን መሰረታዊ ችግሮች ከመፍታት ጀምሮ የህዋ እንቅስቃሴ በህልውናው ሳላይ የሚያስከትለው አደጋ እንዳይኖር ለማድረግ የሚያስችለው ሀቅም ሊገነባ እንደሚችል መተማመን እንችላለን በዚህ መሰረት አሁን ካለንበት የእድገት ሁኔታ አንጻርም ቢሆን የሰው ህይወት ከንቱ ነው ከምንል ይልት የሰው ህይወት ትርጉሙን በሳይንስና በቴክኖሎጂ እድገት ያሳካል የሚለው ሚዛን የሚደፋ አመለካከት ይሆናል ሊላው ጉዳይ የመለኮትን ባህሪ ተመሳሳይነት ያለው ማንነት ፈጥረን ወደፊት የምንኖረው ለአሁኑ ማንነታችን መገለጫ ሊሆን ስለማይችል የመለኮት ባህሪ መውረስ የሚለው ጉዳይ የህይወታችን ትርጉም ሊሆን አይገባም የሚል ነው እዚህ ላይ መታጠቅ ያለበት የወደፊቱ ትውልድ የሚደርስበት የሰው ማንነት የአብይ ዝርያ «ርርጹፍጓ ሰውጥ የሚያስከትል አለመሆነን ነው የብዙ ሀገሮች መንግስታት በሰው ዝርያ ላይ ለውጥ የሚያመጡ ምርምሮችን በህግ ያገዱበት አንዱ ምክንያት የዝርያ ለውጥ ሊያመጡ ይችላሉ ከሚል ስጋት ነው ስጋቱ ተገቢ ነው ምክንያቱም የዝርያ ሸግግር ሲካሄድ አዲሱ ትውልድ አሮዔውን ትውልድ ሊያጠፋው ይችላልና ይህ ማለት ልክ የሆሞ ሳፒያንስ ትውልዶች የሆሞ ኢሬክተስ ዝርያዎችን ከምድረገጽ እንዳጠፏቸው ሁሉ ወደፊት የመለኮትን ባህሪ ይዞ ሊኖር የሚችለጡ ትውልድ ለእኛ እሴቶችና ቅርሶች ዋጋ የማይሰጥ የሳይንስና ቴክኖሎጅ ስልጣኔዎቻችን ክብር የሚነፍግና በመናቅ ሊያጠፋቸው የሚችል ልዩነቱን በጣም እናጋነው ካልን ደግሞ ጭራሹን መሬትን ትቶ ወደሌላኛው የህዋ አካል ሊሄድ የሚችል ሊሆን ይችሳላል የዚህ አይነት ክፍተኛ ልዩነት የሚፈጥር የሰው ዘር ወደፊት ሊኖር አይቸልም ማለት አንችልም በተፈጥሮ የተካፄደው አዝጋሚ ለውጥ ያሳዬን ነገር ነውና ይሁንጅ ወደፊት ሰው የሚፈጥረው ማንነት ልፅለሰብዕና ስንል ይህን መሰል ችግር የሚያስከትል አይደለም ችግሩ እንዳይክሰት ዋስትና የሚሰጠን ሳይንስና ቴክኖሎጅዎቻችን የአሁኑን ሰው ህይወት ትርጉም ያሳጡት ችግሮች ላይ ትኩረት በመስጠት መፍትሔ እንዲያስገኙ የሚያስችል አመራር እንዲተዳደሩ ስለሚያደርግ ነው ስሰዚህ ወደፊት የሚኖረው ማንነታችን። ጽምነት ወይም የመሉ ሰውነት ደረጃ በአምነት ወይም ሀሳባዊ አመለካከት ሳይሆን በራሱ ችሎታ በተግዛር ከሳይንስና ቴክኖሎጅ ውጡጨጤቶቹ በዘመን ዓጻሜ ያሳካዋል በዚህ ጊዜ መሰረታዊ የኑሮ ጉድለቶችና ጥያቄዎች ስለማይኖሩስት ልስዓና ይቆማል ህ ተዝታ በሥ ይመታ ሃርሦም ያው ሟድረቹ በራሱ ችሎታ ፍላጎቶቹን ስለሚያሳካ ከእርሱ በላይ የሆነ ሌላ ሀይል ሳያስፈልገው ይኖራል ፍላጎቶቹን ለማሳካት ሳይችል ቀርቶ የእርሱን ፍላጎት ሊያሳካለት የሚችል ከእርሱ በላይ የሆነ ሀያል የሆነ ፈጣሪ እንዲኖርለት ህሊናው ተስፋ ማድረግና ማመን ያቆማል ህሊና በራሱ ሀቅም ብቻ ተማምኖ የሚኖርበት ክዚህ አይነት የብስሰት ደረጃ መድረስ ሲችል ሰጡ ሐይማኖታዊ የሆነ እምነት ያቆማል ሰው ሰራሱ ከራሱ ውጭ ተስፋ እንደሌለው ከመረዳቱም በላይ በራሱ ጥረት የተመኘውን ሁሉ ስለሚያሳካ የሚያደንቀው የሚያከብረው የሚወደውና የሚያመሰግነው ሌላ ሀይል አይኖርም በመሆኑም ሰው በረጅም ታሪኩ ለአምላኩ ሰጥቶት ይኖር የነበረውን ክብር በመንጠቅ አድናቆትና ምስጋና ለማንም ሳያካፍል ጠቅልሉ ለራሱ ብቻ ያደርጋል ከላይ በተጠቀሱት ሰው እስካሁን ባስገኘው ማንነቱና ወደፊት በሳይንስና ቴክኖሎጅ እድገቱ እጅግ ከፍተኛ ደረጃ ሲደርስ ሊፈጥር የሚችለው ማንነቱን መሰረት አድርገን የሰውን ሕይወት ትርጉም በሚከተሰው መንገድ መግሰጽ ይቻለናል የአካሉን ህልውና እንዳልነበር የሚያደርገውን ሞት በእውቀቱ አሸንፎት ዘላለማዊነትን ሲቀዳጅዘላሰማዊነት ካላስፈለገው እድሜ ጠግቦ መኖር ሲችቸል ለስቃይ ያደረጉትን የተለያዩ ችግሮች በማስወገድ በነጻነትና በሀሴት መኖር ሲችል ህዋን ለህልውናው በሚጠቅም መልኩ አገልግሎት እንዲሰጠው እንጅ ግብታዊ አንቅስቃሴው ለሰዝርያው መጥፋት መንስኤ እንዳይሆን ለማድረግ ሲችልና በዚህም በህሊናው የፈጠራ ሀቅም የሚያስገኛቸው ግኝቶች የሰብፅና ልዕልና በመቀዳጀት በሀይማኖታዊ አስተሳሰቡ የተመኘውን የመለኮትን ባህሪ መውረስ ሲችል የሰው ህይወት ትርጉም ያገኛል በአሁኑ ጊዜ በህይወት የሚኖር እንዲሁም ባለፉት ትውልዶች ይኖር የነበረ ሰው ሰዚህ ታላቅ ለሆነው የሰው ዘር ናብ መሳካት በተግባር ሊያበረክተው ከሚችሰው መልካም ስራዎች ህይወቱ ትርጉም ያገኛል ለሰው ዘር የሕይወት ትርጉም መሳካት የሚያስችል አላማ ይዞ ህይወትን በእውቀት መምራት ታላቅ ሰብዕናን የሚያላብስ ትርጉም ያለው ህይወት ነው በአጭሩ ህይወትን ክንቱ የሚያደርጉ ለስቃይ ከሚዳርጉ ችግሮችና ከተፈጥሮ ተጽዕኖ ነጻ መውጣት የሚያስችል ታላቅ ስብዕና መፍጠር ሲቻል የሰው ህይወት ትርጉም ያለው ይሆናል በመሆኑም የህይወት ትርጉም ማሳካት ታላቅ ክብር ነው ሰው ሁነን የተፈጠርንበት ምስጢር የሆነው በታሪክ ሂደት በሳይንስና በቴክናሎጅ እድገት የህይወት ትርጉም አልባነትን ማፍረስ የሚችል ልዩ ስብዕና የተላበሰ ትውልድ ማስገኘት መቻል በመሆኑ ሰው መሆን ታላቅ ክብር ነው ክጥንት ዘመናት ጀምሮ ሰው ከልቡ አብዝቶ ይመኘው የነበረው በሐይማናራ አስተሳሰብ ራፅይ አድርጎት የነበረው ልዩ ስብዕና መቀዳጀት እንደመሳእክ ከሞት በላይ ሁኖ መኖር ሲሆን ልዩ ለሆነው ክብሩም ማሳረጊያ እንዲሆነው የከብር አክሊል ሽልማት ከአምላኩ መቀበል ነበር ለይወታ ቀርፇኙም ይሁኘጅ ሰው የህሊናው የፈጠራ ችሎታ የእውቀት መሙላት ልክ በዘመን ፍጻሜ ሲያገኝሰት ሰው ከተፈጥሮ በላይ ሁኖ ብቸኛው የህዋ ተቆጣጣሪና መሪ መሆኑን ያውጃል። በዚህም በረጅም ታሪኩ ሲመኘው የነበረውን የክብሩን ዘውድ ያለምንም ተቀናቃኝ በራሱ ጥረት ይቀዳጀዋል ስለዚህ ሰው መሆን በራሱ ታላቅነትና ክብር ነው ሰው መሆን ተፈጥሮን መለወጥ የሚያስችል ሀይል ተላብሶ መኖር ነው ሰው መሆን ተፈጥሮን ከድንብብር ግብታዊነት ነጻ አውጥቶ በህሊና የብርሃን ሀዳል እንዲላበስ ማስቻል ነው ሰው መሆን ተጽዕኖን በማሸነፍ አርነት የሚወጣበትና ልፅልናውን ሲቀዳጅ የሚችል ብቸኛ ፍጥረት መሆን ነው በመሆኑም ሰው ሁነን በመፈጠራችን ብቻ ደስ ይበሰን በሰው ዘር ሲፈጸም ያለውን ታላቅ ተግባር አውቀናልና ደስ ይበለን ሰሰው ህይወት ትርጉም የሚያሳጡ የተለያዩ ችግሮች በሳይንስና በቴክኖሎጅ ተወግደው ሰዎች ለህልውናቸው መሰረታዊ ጥያቄ ሳያነሱና በኑሯቸው ጉድለት ሳይኖርባቸው በሀሴት ተሞልተው መኖር የሚችሉበት ዘመን እንደሚመጣ አውቀናልና ደስ ይበለን አኛም በህይወት ያሰን ለዚህ ታለቅ ግብ መሳካት ድርሻችንን በመወጣት ህይወታችን ትርጉም እንደሚኖረው አውቀናልና ደስ ይበለን ለሰው ዘር በሙሉ የታሪክ ጉዞ ታላቅ ግብ አንዳይሳካ ሰሳሙን በማደፍረስ ሳይንስና ቴክኖሎጅ እንዳያድግ እንቅፋት በመሆን ኑሮን በአላማና በእውቀት መምራት ባሰጮመቻል ህይወታችን ከንቱ አንደሚሆን በማወቃችን ኑራችን በማስተካከል ህይወታችን ትርጉም ያለው ለማድረግ የሚያስችለን በቂ እውቀት አግኝተናል ደስ ይበለን በመሆኑም በምንም አይነት የስቃይ ኩሮ ውስጥ ብንሆን እንኳ ወደፊት የተፈጥሮን ሀይል የሚሰባብረውን ሰሰቆቃ የሚዳርጉ ችግሮችን በሙሉ አንዳልነበሩ አድርጎ የሚያጠፋቸውንና በዘመን ፍጻሜ በህዋ ሳይ ብቻውን ገኖ የሚወጣው የታላቁ ትውልድ ዝሮች ነንና ደስ ይበለን በአጠቃላይ በእያንዳንዳችን ተግባራዊ ተሳትፎ የጋራችን በሆነው የሰው ዘር ግብ ማሳካት በመቻል የግልና የጋራ ህይወታችን ትርጉም ያሰው መሆኑን አውቀናልና ደስ ይበለን ምዕራፍ ሥነ ልዕለስብ ኙሮሂኒ ይፖሆፎርታዖዶታጂ የሕይወትን ትርጉም የሚያጠና አዲሱ ሳይንስ ሕይወትን ትርጉም ጥናት እጅግ ሰፊና ውስብስብ እንደሆነ ክዚህ መጽሐና ጋር በነበረን ቆይታ ተመልክተናል የሚያሳዝነው ግን በመጽሀፉ ስንመለከታቸው የነበሩትን ሰፊና ውስብስብ ጉዳዮችን የሚያነሳውን የህይጠት ትርጉም ጥናት ራሱን በማስቻል ሊያጠናው የሚችል ሳይንስ እስካሁን አለመኖሩን ነው ይህ ማለት ግን የህይወት ትርጉምን በተመሰከተ የተሰያዩ አመሰካከቶችን የሚያስተናግዱ የትምህርትና የጥናት መስኮች የሉም ማለት አይደለም በዚህ መጽሐፍ ተደጋግሞ እንደታየው የህይወት ትርጉም ጉዳይ ዋና ተዋናዮች ፈላስፋዎች ናቸውበመሆኑም ከሌሎች የሳይንስ ዘርፎች ይልቅ የህይውት ትርጉምን በተመለከተ ፍልስፍና ሰፊውን ድርሻ እንደወሰደው አንረዳሰን በፍልስፍና ካሱት የትምህርት ዘርፎች ውስጥ የህይወት ትርጉም የጥናት ርዕስ ለማድረግ የሞከረው ሥነምግባር ዩከር ነው በዚህ መጽሐናፍም አንዳየነው ፍልፍና የሰውን የህይወት ትርጉም ከግብረገብና ከደስታ ጋር በማያያዝ ሲገልጽ የነበረው በሥነምግባራዊ ጽንሰሀሳቦች መሰረት ነው አንዳንድ ፀሐፊዎችም የህይወት ትርጉም ጉዳይ በሥነምግባር ውስጥ መሠረታዊ ጉዳይ መሆኑን ገልፀዋል ዊግንስቦሊኗክ የተባለው ፀሐፊ ይጓውሁምና ደረፀወኦ ፇሦርኙም ፐያራ ያፇበረፖ ፍሳዕ«ና ታሟአትተ ፕዖሥፍመቻ ውዕፐፖ መሠረታጅሯ ዊሥችቻ ናቻጮ በማሰት ሀሳቡን ገልጻል ከረ ባህከህዐክ ከዝየከ በ ከር ባህዛከ ከጳ ከነሮበከ ሸበርቨ ከ ህክሪቪጠፎክ ሸዘፎብ ከነሻ ከከ ክሥነምግባር ውጭም የተለያዩ የፍልስፍና ዘርፎች የህይወት ትርጉምን በተመለከተ ትንታኔዎችን አቅርበዋል ስለ ትርጉም ምንነት ካላቸው ፍልስፍና አቋም በመነሳት አመክንዮያዊ ተጨባጭነት ዐ ሀክ እና ነቃሽ ዓልስፍና ላክክብርጸ ዞከኮከሃ የተባሉት የፍልስፍና ዘርፎች የህይወት ትርጉምን በሖመለከተ ቋንቋዊ የሆነ ትንታኔዎችን አቅርበዋል የሰውን ማንነት ኑሮውንና አእጣፈንታውን መሠረት አድርገው የህልውናዊነት ዩፄ። የሚለውን መረዳት ያስፈልጋል በአጭሩ አንድ ጥናትና ምርምር ሳይንስ የሚያሰኘው የሚያጠናቸውን ነገሮች በኝዓልጃ የተለዩና ሊታወቁ የሚችሉ ቁሳዊ ህልውጓዓ ያላቸው ነገሮች ሲሆኑ አጠቃላይ መሰያ ባህርያቸውን በመረዳት ምንነታቸውን ሲገለ የሚችል ህገ ትርጉምና ጽንሰሀሳብ የምርምር ውጤት በሆኑ መረጃዎችና አመክንዮአዊ ትንታሄዎች አስደግፎ መግለጽ የሚችል ሲሆን ነው በዚህ መሰረት የሰው ህይወት ትርኑም በሳይንስ ሊጠና የሚችል መሆኑን እንዲሁም ቁሳዊ መሰደረጉና በሳይንጉንሳዥ ህኘ ለ ዝላጸ የሚችል ማንነት ወይም ባህርያት ያለው መሆን ማረገጥ አለብነ ከዚህ በፊት አንዳየነው በተሰይም ምዕራና ላይ ግልጁ እንደሆነው በህይወት ውስጥ ያለው ነባራዊ ሁኔታ ለህይወት ትር ኑም ጥናት መለረት እንደሆነ ተረድተናል ከዚህም በሳይ ሰው ህለናዊ ናካጡር ብ ሥፉሐፐ ዓበኢይው ሃረም ምፐየና ለዲታ ኋይሰ ገብሮት ግንኙነት አካባቢውን የሚገነዘብ በመሆነና በዚህም ምክንያት የሚያከናውናቸው ተግባራት አላማና ግብ ያላቸው በመሆነ እንዲሁም ህይወቱን ከግብታዊነትና ከደመነፍሳዊነት በማላቀቅ አዕምሪዊ በሆነ አመለካከት ስለሚመራ ህይወቱ ትርጉም ያሰው ከመሆኑም በላይ በሳይንሳዊ ከ ሯ የል ወ እንዳሰው አንረዳለን ከዚህ ጋር አብሮ ውን የህይወት ት ና ለይ ን ርጉም በሳይንስ ሊጠና የሚያስችለው ሰው ህይወቱን ትርጉም አል ኋት ቺ ዓ የሚፃረሩ ህልውናውን ምክንያታዊ ባልሆኑ ሁኒታ ኮሜይየፉ የገዲ ችግሮች በተፈጥሮ ስርዓት ውስጥ ያሉም ይሁን በማህበራዊ ኑሮው ውስጥ የሚገኙ ደመነፍሳዊነትንና ግብታዊነትን ማስወገድ የሚችል ሀሲና ላክ ናዊ ግብ ያለው ተ ሚያከናውን ለሳይንስ ጥናት ምቹ የሆነ ቁሳዊ ህልውና አለው ስለዚህ ሰው በሳይንስ ራሱን የሚያጠናው አካሉን ወይም እርሱ የፈጠራቸውን ማህበራዊ ተቋማትን ብቻ ሳይሆን የተፈጥሮን ግብታዊነትና ደመነፍሳዊነት ተጻራሪ የሆነውን የአፅምሮው እድገት የሚያስገኘው ልዩ ሰብዕናውገ ማህበራዊና ተፈጥራዊ ችግሮችን ማስወገድ የሚችለውን ኃያል የሆነውን ማንነቱን ጭምር ነው ስለዚህ አዲሱ የህይወት ትርጉም ሳይንስ የሚያጠናው ከተጽዕኖዎች ሁሉ ነጻ ሁኖ ሰው ሊኖረው ስለሚገባው ትርጉም ያለው ህይወትና ሰዚህ የስል መአ ረ ሐቅምና ሰብዕና ይሆናል ህ ዌ መሰረት ካለው ሰው ማንነት ሳይ ተ ልንገልጸው የምንችለው የህይወት ትርጉም አለት ት የሚገለጽበት ሳይንሳዊ ህግ ህይወት ትርጉም አለው እንድንል የሚያስችለን ነባራዊ ሁኔታዎች መሟላት የሚያስችሉ መስፈርቶች ወይም መሚላት የሚገባቸው ቅድመ ሁኔታዎች መኖር አለባቸው ይህ ማለት መስፈርቶቹ ተሟልተው ሲገኙ የህይወት ትርጉም የሚያጠናው ሳይንስ ህይወት ትርጉም አለው ለማለት የሚያስችለው መመሪያ የሚሆነው ህግ ለማውጣ። ጭጉ » በአዕምርጡ ህግ እየተመራ ዓላጎቱን በማሳካት ህይወቱ ትርጉም ያለው እንዳይሆን የሚከሰክሉ ግብታዊ የተፈጥሮ እንቅስቃሴዎችን ማሸነፍና ከግብታዊነት በላይ በመሆን ህልውናው ትርጉም ያለው የማድረግ ሀቅም ያለው በመሆነ ከህልውናው ሳይንሳዊ ህግ እንዲገኝ የህሊናው ሀቅም ግብዓት በመሆን ያገለግለዋል በእነዚህ የሰውን ህይወት በሳይንሳዊ ህግ እንዲገለጽ የሚያስችሉ ህሊናን መሰረት ያደረጉ መስፈርቶች አማካይነት የሰውን የህይወት ትርጉም የሚገለጽ ሳንሳዊ ህግ ማውጣት ያስችለናል የህይወት ትርጉም አጠቃላይ ህግ የሚከተለው ነው ሳይንስና ቴክኖሎጅ እግጅ ከፍተኛ ደረጃ ሲደርስ ሰው ህይወቱን ክንቱ ያደረጉበትን መሰረታዊ ችግሮች አስወግዶና ሰአጠቃላይ ዝርያው ህልውና ስጋት የሚሆነውን የተፈጥሮን ያልታስበ ግብታዊ አንቀውስቃሴ ተረድቶና ተቆጣጥሮ በህሊናው ፈቃድ እንዲገዛ በማስቻል የተፈጥሮን ስርዓት የሚመራበኑን የዘመን ፍጻሜ እንዲኖረው የሚያስችልበትና ነገሮች በአእምራዊ ህግ የሚመሩበት ክመን ለማብሰር የሚደርስበት በዚህም ከተፈጥሮና ከችግሮች ስ ር ወድቆ ከሚኖርበት ዝቅተሻና የሰብዕና ደረጃ በመውጣት ከተፈጥሮ ባላይ ሆኖ ልዕልናውን የሚቀዳጅ ከፍተኛ የሰብዕና ደደጃየሆ ነውን ልዕለሰብነትን አሟልቶ መኖር ሲችል ህይወቱ ትርጉም ያለው ይሆናል ይህ ህግ አዲሱ የህይወት ትርጉም ሳይንስ የሰውን የታሪክ ሂደትና የህሊና ሀቅም በማስረጃነት እያቀረበ የሚያስረዳው መመሪያ አድርጎ የሚተዳደርበትና የሚያስተጋባው አጠቃላይ ህግ ነው ይህ የህይወት ትርጉም ህግ አስቀድሞ የፀሐይ ስርዓታችን እስካልተቃወሰ ድረስ በድንገተኛ የተፈጥሮ ወይስ ሰው ሰራሽ ክስተቶች ምክንያት በመሬት ላይ የሰውን ህልውና እስካልጠፋ ድረስ በቤሌሴላ በምንም አይነት ሁኔታ ሲጣስ የማይችል የሰው ማንነት መገለጫና ሰው ሁኖ የመኖሩ ትርጉም ማረጋገጫ ሳንሳዊ ህኘ ነው የህይወት ትርጉም ሳይንስ የሰው ህይወት ትርጉም ያለው መሆነን በማስረዳት ብቻ የተገደበ አይደሰም ወደፊት አየሰፋና እያደገ የሚፄድ ሳይንስ ነው በየጊዜው እያደገ የሚገኘውን ሳይንስና ቴክኖሎጅ እየተከታተለ የሰው ህይወት ትርጉም እውን የሚሆንበትን ሁኔታዎች መረዳትና መግሰጽ መቻል አለበት በዚህ መሰረት የህይወት ትርጉም ሳይንስ የሚከተሉትን አበይት ጉዳዮች የጥናትና የምርምር ስራው አድርጎ የሚይዛቸው ይሆናሉ ሰው በህሊናው የፈጠራ ዕድገት የሚገኙ የሳይንስና የቴክኖሎጅ ውጤቶች በመከታተል ህይወቱን ትርጉም አልባ ከሚያደርጉ ችግሮች መላቀቅ የሚያስችለው ደረጃ ላይ የሚደርስበትን ሂደት ያጠናል ለሳይንስና ቴክኖሎጅ እንቅፋት የሆነትን ባህላዊ ፖለተካዊና ሐይማኖታዊ አመለካከቶችና የህግ ሥርዓቶች እየመረመረ መጓትኤ ያቀርባል ኦዞ ሥጉዳሐክሕኮበ ይልደወቻቸጋ ሃፒጄፒኙም ያሥሚይበጠና ሉዲታ ቲደእጎነ ወቱን ትርጉም ለማሳካት የሚቀሩት የሳይንስና የቴክኖትቹ መጨቶችምን አንዲሆነ በመለየት ያሳውቃል የሰው ህይወት በሳይንስና በቴክኖሎጅ ውጤቶች በፍጥነት ከተርሥ አልባነት እንዲላቀቅ ለማስቻል የህረተሰብ አደረጻጀት የህ ለውጥ ማምጣት የሚቻልበትን ስልት ይቀይሳል ሳይንስና ቴክኖሎጅ ፈጣን ዕድገት እንዲመጣ የዓለም ህብረተሰብ የአመለካከት ለውስጥ ማምጣት የሚችልበትንና የመንግስታትና የዓለማቀቸና ተቋማት እንዲሁም የትምህርት ስርዓት አደረጃጀት ምን መምሰል አንዳለበት ያመሰክታል በዚህም የወደፊቱ የሰው ታሪክ አስቀድሞ በተወሰነ እቅድ መምራት እንዴት አደሚቻል ያመለክታል በሴላ አገላለጽ ይህ ማለት ሰው ከ ከ ወይም ከ ዓመት በኃላ ምን አይነት ህይወት ሊመራ እንደሚችል ያመሰለክታል በህቐ ውስጥ የሰው ዘር ህልውናው አስተማማኝ የሚሆነው የሳይንስና የቴክኖሎጅ ፅድገት ምን ያህል ደረጃ ሲደርስ እንደሆነ በዝርዝር ያስረዳል ሰው ህይወቱን ትርጉም አልባ የሚያደርጉ መሰረታዊ ችግሮች ምን እንደሆኑ በዝርዝር መለየትና በምን አይነት የሳይንስና የቴክኛሎቿ ውጤቶች ሊፈቱ አንደሚችሱ ያመለክታል ህይወት ትርጉም አልባ የሚያደርጉ ችግሮች አስወግዶ ነሮውን በህሲናው ፈቃድ እንዲሆን የሚያስችል የሳይንስና የቴክኖሎጅ ከፍተኛ ደረጃ የሚደርሰው ትውልድ የህይወትን ትርጉም ሙሉ በሙሉ ያሳካ ትውልድ አሁን ካለን የሰብዕና ደረጃ በምን ሊመሳሰልና የተለዬ ሊሆን እንደሚችል ያስረዳል በአጠቃላይ የህይወት ትርጉም ሳይንስ የሰውን ታላቅነትና ክብር የሚገለጥበት የራሱን ብቃትና ሙሉነት ፍጽምና የሚገልጽበት። የሚለው ነው መልሱ በአጭሩ አይደሰም ቅ የህይወት ትርጉም የሚሳካው የብዙ ትውልዶች የሳይንስና የቴክዋቹጆ ድምር ውጤት እንጅ በአንድ የተወሰነ ዘመን ብቻ የሚኖር ሄኔ አይደለም አሁን በህይወት የምንኖርም ሆነ ባለፉት ዘመናት ይኖ በታሪክ መታቃወሰ የሚችል ይሁን ወይም መታወስ የማይችል ተኘ ይሁን በትልቁ ሰው ልዕለ ሰብዕናን እንዲጎናጸፍ ህይጦ በመጨረሻው ዘመን ሙሉ በሙሉ አንዲሳካ የሚያስችል መፅ የሚፈጽሙ ሁሉ ህይወታቸው ትርጉም አሰው ህይታኛኒ እንዲኖረው ያስቻለው ዓላማ ግብ ያለው ተግባር መፈጸማቸውና ይሁን በጋራ የሚያከናውኑት ተግባር አጠቃላዩ የሰው ዘር በሪ የሚያሳካው የህይወት ትርጉም ግብ አካል ስለሚሆን ነው ከዚህ አንጻር ህይወትን ትርጉም የሚያሳጡ ሁለት ነቱ ሳይንስና ቴክኖሎጅ እንዳያድግ ሰው በኑሮውና በአስተሳሰብ እንቅፋት የሚሆን መጥፎ ተግባር መፈጸም ምክንያቱም በአሁኑ ጊዜ በህይወት የምንኖረው የህይወት ትርጉማችንን ከአለማችንና አለማችንን ከምንፈጽምበት ተግባራችን በዚህም ልዕለሰብዕናውን እንዲቀዳጅ ከምናበረክተው ድርሻ ነው የእኛን ህይወት ወደፊት ልዕለሰብዕናውን ከሚቀዳጀርዕ ህይወት ጋር ስናነዓጽረው የእኛ ህይወት ከንቱ ሁኖ ሊሰማን ይት በስቃይ የተሞላ ነውና ሞት በማንኛወም ጊዜ ህይወታችንን የሚሃ ይሁኘጅ ልፅለሰብዕናው ከሚተቀዳጀው ትውልድ ይልቅ የእኛ ህደ ክብር የሚሰጠውና ትርጉም ያለው ሁኖ እንዲታዬን የሚያደርገን ታላቅ የሆነ መልካሾኞ መኖራችው ነው ስለቪሺህ የሚቀዳጀው ጎውልኗ ጋር ብር የማ ኛን እኛ በመሆናችን የእኛ ይ ያለውና የሚሰጠው ህይወት ነው የህይወት ትርጉም በሚሆንበት ዘመን ተጠቃሚ ስለማንሆን ለእና ህይወት ምናችንም እንዳልሆነ ለሰማ በመጀመሪያ ልዕለሰብዕናው የሚቀዳሃጡ ትጡልድ ክአና የተለዬ አድርገን እ ኣይ ይስ ትውልድ ማሰብ ያለብን ያገጠሙንን የተለያዩ ችግሮችን በአይበገሬነት ስንፋለም ና የደረስንበት ስኬት ማሳያ የሆነ የኣኛው ጎገውጡልድ መሆኑን ነው ይለይወ የርም በመሆኑም በመጨረሻው ዘመን የህይወቱ ትርጉም ተሟልቶለት የሚኖረው የሰው ዘር ደስታና ክብር እኛም ሆን ከእኛም በፊት የነበሩ ትውልዶች ደስታና ክብር ነው አንድ ስፖርተኛ አሸንፄኗ ሜዳሊያ ሺሸለም ከፍተኛ ክብርና ደስታ ሊጎናጸፍ የሚችለው እርሱ ቢሆንም ለእርሱ ስኬት በህይወት ያሉም ይሁን በህይወት የሌሉ ያበረከቱት ድርሻ በመሆኑ የእርሱ ደስታና ክብር የእነርሱም ደስታና ክብር ነው በተመሳሳዩም የሰው ታሪክ።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation